Select Page

Wasteland

Afval in zes wereldsteden

Plastic, karton, metaal en voedselresten, zo ver als het oog reikt. De hoeveelheid afval die de mens produceert is nu al nauwelijks meer te verwerken en blijft maar groeien. Maar is hij zich daar wel van bewust? En is het probleem oplosbaar?

Fotojournalist Kadir van Lohuizen fotografeerde afval in zes wereldsteden. Hij beklom immense vuilnisbelten, maar bezocht ook ‘schone’ recyclingcentra.

Kadir van ­Lohuizen (1963) werkt sinds eind jaren tachtig als freelance fotojournalist. In het begin van zijn ­carrière hield hij zich vooral bezig met conflicten. Hij publiceerde in De Groene Amsterdammer, Vrij ­Nederland, Trouw, NRC, de Volkskrant en in internationale media als The Independent en TIME. Na verloop van tijd ging hij zich steeds meer richten op sociale en maatschappelijke projecten. In 1997 trok hij langs de zeven grote rivieren van de wereld om het leven langs de oevers vast te leggen. Dat resulteerde in het boek ‘Aderen’. Van Lohuizens recente projecten gingen onder andere over de zeespiegelstijging, diamantmijnen en kinderen in gevangenissen. Het wereldwijde afvalprobleem is dus niet het eerste maatschappelijke ­onderwerp dat hij vastlegt, maar Van ­Lohuizen ziet zichzelf niet als activist. “Ik wil in de eerste plaats dat mensen door mijn werk gaan nadenken.” Voor zijn werk ontving Van Lohuizen ­diverse prijzen, waaronder meerdere World Press Photo Awards.

Amsterdam

In Nederland wordt iedere dag 27.945 ton afval weggegooid

Dat is 2,1 kilo per persoon

Amsterdam, Nederland

Het grootste deel van het afval in ­Amsterdam eindigt in de verbrandingsoven, al wordt eerst het metaal eruit ­gehaald. Er zijn plannen voor een ­nieuwe afvalverwerkingslocatie waar plastic en ander recyclebaar materiaal uit het afval wordt verwijderd, maar die heeft niet de capaciteit om al het afval van de stad te verwerken.

De Amsterdamse verbrandingsoven verwerkt ook afval van Britse huis­houdens, want Groot-Brittannië heeft niet genoeg capaciteit en Amsterdam te veel. Een nadeel van grootschalige ­afvalverbranding is dat inwoners dan minder geneigd zijn recyclebaar mate­riaal te scheiden.

Papier en glas wordt redelijk goed gescheiden door de inwoners van Amsterdam, ook het scheiden van plastic is in opkomst. In winkels moet je betalen voor plastic zakjes. Nederlanders ­produceren zo’n 500 kilo afval per ­persoon per jaar, ongeveer de helft daarvan wordt gescheiden ingezameld.

Voedselverspilling is een groot probleem in Amsterdam en de rest van de wereld. Alleen al in Nederland worden dagelijks meer dan 400.000 broden weggegooid.

Ophalen van afval op de Zeedijk, in het centrum van Amsterdam.
Vuilverbranding bij AEB in Amsterdam-West; het bedrijf claimt dat deze installatie een van de schoonste in zijn soort is.
Een speciale afdeling van de Gemeente­reiniging houdt de grachten schoon.
Van Gansewinkel, recent gefuseerd met het Britse Shanks, is marktleider in de Benelux op het gebied van afvalverwerking.
Verspilling van voedsel is een groot probleem in de hele wereld; hier brood als afval op Schiphol.
Een schip wordt geladen met 42.000 ton oud ijzer en vertrekt daarmee naar Turkije; vanuit Amsterdam worden enorme hoeveelheden ijzerresten geëxporteerd.
Sorteren van afval bij Van Gansewinkel in Amsterdam.
Vuilnismannen verzamelen zich voordat ze de stad in gaan op Koningsnacht. Op Koningsdag ligt er het meeste afval op straat.

Jakarta

In Indonesië wordt iedere dag 61.644 ton afval weggegooid

Dat is 0,52 kilo per persoon

Jakarta,  Indonesië

Jakarta, de hoofdstad van Indonesië, is de afgelopen jaren flink gegroeid. De metropool huisvest op dit moment zo’n 31 miljoen mensen. Het meeste afval van Jakarta eindigt op Bantar Gebang, een van de grootste vuilnisbelten ter wereld: hij is 110 hectare groot en er komt dagelijks 6000 ton afval binnen. Bantar Gebang had jaren geleden al moeten sluiten. Jakarta heeft geen ­verbrandingsovens en geen ruimte voor een tweede vuilnisbelt.

De duizenden vuilnisrapers die op straat en op de vuilnisbelt werken, doen levensgevaarlijk werk. Zij spelen een belangrijke rol in het recyclen van afval, zeker in een stad waar van een ­georganiseerd recyclecircuit geen ­sprake is.

Een van de problemen die het afval ­oplevert is dat het in de kanalen en ­rivieren van Jakarta terechtkomt.

Die raken hierdoor verstopt, wat ­overstromingen veroorzaakt.

Fabriek waar plastic wordt gerecycled in Bantar Gebang.
Deze plasticverzamelaar verzamelt ongeveer een ton per week; hij verscheept een lading om te laten recyclen.
Plastic zakjes worden in Bantar Gebang schoongemaakt om te recyclen in een plasticfabriek in Bandung.
Bantar Gebang is met 110 hectare mogelijk de grootste afvalberg ter wereld.
Hier wordt verzameld plastic gewassen, waarna het wordt verscheept naar een fabriek die het verwerkt tot plastic tassen.
Jakarta probeert afval uit de waterwegen van de stad te houden. Afval, vooral plastic, is een van de grootste oorzaken voor de regelmatige overstromingen in de stad.
Fabriek waar plastic wordt gerecycled in Bantar Gebang.
Deze plasticverzamelaar verzamelt ongeveer een ton per week; hij verscheept een lading om te laten recyclen.
Plastic zakjes worden in Bantar Gebang schoongemaakt om te recyclen in een plasticfabriek in Bandung.
Bantar Gebang is met 110 hectare mogelijk de grootste afvalberg ter wereld.
Hier wordt verzameld plastic gewassen, waarna het wordt verscheept naar een fabriek die het verwerkt tot plastic tassen.
Jakarta probeert afval uit de waterwegen van de stad te houden. Afval, vooral plastic, is een van de grootste oorzaken voor de regelmatige overstromingen in de stad.

New York

In de Verenigde Staten wordt iedere dag 624.700 ton afval weggegooid

Dat is 2,6 kilo per persoon

New York, Verenigde Staten

Inwoners van de metropool New York produceren volgens onderzoek jaarlijks 33 miljoen ton afval. Dat is aanmerkelijk meer dan andere wereldsteden. In de meeste delen van de wereld zorgt groeiende welvaart voor een groeiende afvalberg. In de Verenigde Staten ­produceert juist het armere deel van de bevolking het meeste afval.

Verpakkingen van fastfood vormen een groot deel van het afval. Ook voedselverspilling is een groot probleem. Toch doet New York het op sommige terreinen beter dan andere steden in de VS. Papier, plastic flessen en blikjes worden gescheiden voor recycling, ook al is de recyclingindustrie klein en de afval­productie bijzonder groot. Het meeste afval van New York gaat naar vuilnis­belten of verbrandingsovens buiten de staat.

Burgemeester Bill de Blasio startte het initiatief ‘zero waste’, dat de hoeveelheid niet-recyclebaar afval moet verminderen. Het doel is het vervoeren van afval naar vuilnisbelten buiten de staat in 2030 te stoppen.

Eugene Gadsen (58) ruimt al dertig jaar afval op. Hij verdient zo’n 20 dollar per dag. Sinds er statiegeld op de blikjes en flesjes zit is het eigenlijk verboden, maar de stad gedoogt het.
Geen stad ter wereld produceert meer afval dan New York: 33 miljoen ton per jaar.
Sorteren van afval bij recyclingbedrijf Sims in Brooklyn.
Deze installatie, Covanta Dela­ware Valley, verbrandt 1,2 miljoen ton afval per jaar.
Koelinstallatie van de vuilverbrander in Chester, Pennsylvania, waar het grootste deel van het New Yorkse afval verbrand wordt.
Een deel van het afval uit New York wordt verzameld om vervoerd te worden naar verbrandingsinstallaties of stortplaatsen.
Vuilnismannen halen zakken op in Manhattan. Sommige zakken wegen 50 kilo.
Eugene Gadsen (58) ruimt al dertig jaar afval op. Hij verdient zo’n 20 dollar per dag. Sinds er statiegeld op de blikjes en flesjes zit is het eigenlijk verboden, maar de stad gedoogt het.
Geen stad ter wereld produceert meer afval dan New York: 33 miljoen ton per jaar.
Sorteren van afval bij recyclingbedrijf Sims in Brooklyn.
Deze installatie, Covanta Dela­ware Valley, verbrandt 1,2 miljoen ton afval per jaar.
Koelinstallatie van de vuilverbrander in Chester, Pennsylvania, waar het grootste deel van het New Yorkse afval verbrand wordt.
Een deel van het afval uit New York wordt verzameld om vervoerd te worden naar verbrandingsinstallaties of stortplaatsen.
Vuilnismannen halen zakken op in Manhattan. Sommige zakken wegen 50 kilo.

Lagos

In Nigeria wordt iedere dag 40.959 ton afval weggegooid

Dat is 0,6 kilo per persoon

Lagos, Nigeria

De Nigeriaanse stad Lagos heeft een ­bevolking van 21 miljoen mensen en produceert naar schatting zo’n 2,5 ­miljoen ton afval per jaar. Als een van de snelst groeiende steden ter wereld heeft Lagos niet alleen moeite met het verwerken van eigen afval, maar ook met afval dat illegaal uit Europese landen en de Verenigde Staten komt.

Op de grootste en belangrijkste vuilnisbelt van Lagos, Olusosun, woedde begin dit jaar dagenlang een grote brand. De vraag is of de vuilnisbelt nog steeds dezelfde hoeveelheid afval kan verwerken. ­Dagelijks kwam er drie tot vijf ton afval naartoe.
De vuilnisbelt zag er altijd apocalyptisch uit, maar eigenlijk was het voor de brand een heel goed georganiseerde werkplek. Duizenden vuilnisrapers hielpen met afval recyclen onder moeilijke omstandigheden. Ook opvallend: het stonk er niet zo erg als vuilnisbelten in andere wereldsteden. Dit komt vooral omdat Nigerianen nauwelijks voedsel weggooien.

De stad wilde de vuilnisbelt sluiten en daarvoor in de plaats sorteerstations en verbrandingsovens plaatsen, en een nieuwe vuilnisbelt in de stad Badagry, 65 kilometer verderop. De brand heeft deze plannen in de war geschopt.

In Makoko, een van de sloppenwijken van Lagos, wordt geen vuilnis opgehaald, waardoor veel afval in zee belandt.
Op de vuilnisbelt Olusosun, 45 hectare groot, werken ongeveer 5000 vuilnisrapers die vaak ook op het terrein wonen en alles verzamelen wat gerecycled kan worden: plastic, papier, textiel, elektronica enzovoort.

Man draagt een enorme baal petflessen op Olusosun.
Blik wordt omgesmolten in open ovens; de gezondheids- en veiligheidsomstandigheden bij recyclingbedrijf Mahashakti Nigeria zijn niet optimaal.
Niemand weet hoeveel mensen er in de sloppenwijk Makoko wonen. Schattingen lopen uiteen van 40.000 tot 300.000.
Lagos heeft een ernstig gebrek aan vuilniswagens, maar de stad doet wat ze kan.
WestAfricaENRG is de enige plek in Nigeria waar afval gesorteerd wordt.

Tokio

In Japan wordt iedere dag 144.466 ton afval weggegooid

Dat is 1,7 kilo per persoon

Tokio, Japan

De metropool Tokio is een van de dichtstbevolkte steden in de wereld, met minstens 26 miljoen mensen die volgens onderzoek jaarlijks zo’n twaalf miljoen ton afval produceren.

Maar in Tokio is ook een groot ruimtegebrek, dus er is veel aandacht voor recycling. De stad heeft 48 verbrandingsovens, veel daarvan zetten afval om in energie. De autoriteiten beweren dat die faciliteiten erg schoon zijn en geen bedreiging vormen voor de volks­gezondheid. Huishoudens sorteren hun afval in ­verschillende categorieën als brandbaar, niet brandbaar, flessen, ­blikken en ­grote voorwerpen. Die worden op ­verschillende dagen opgehaald.

Er zijn twaalf vuilnisbelten, de grootste ligt in de baai van Tokio. De verwachting is dat die daar nog vijftig jaar zal blijven liggen.

Shizai, bedrijf voor papierrecycling, verwerkt 50 tot 60 ton papier en karton per dag.
De verbrandingsinstallatie in Machida verwerkt dagelijks 240 ton afval.
Aan de lopende band haalt Kaori Kimchi afval weg tussen het glas, dat gerecycled wordt; het bedrijf Showaglass verwerkt 350 ton per dag.
Arbeiders in de Central Breakwater Landfill Site in Tokio; deze ontvangt jaarlijks 300.000 ton as en 69.000 ton niet-brandbaar afval.
Zwembad wordt door Toshima, de naastgelegen verbrandingsinstallatie, van energie voorzien.
Glazen flessen worden gesorteerd op kleur.
Plastic flessen worden gerecycled bij Minato.

São Paulo

In Brazilië wordt iedere dag 149.096 ton afval weggegooid

Dat is 1 kilo per persoon

São Paulo, Brazilië

In São Paulo, de grootste stad van ­Brazilië, wonen 21 miljoen mensen. Met de groei van het inkomen en de welvaart groeide ook de afvalproductie van de stad. Het meeste afval eindigt op de vuilnisbelt. Gemiddeld produceren de inwoners van São Paulo zeven miljoen ton afval per jaar, het grootste deel daarvan belandt op de vuilnisbelt.

São Paulo is een van de weinig steden waar ‘vuilnisraper’ een officieel erkend beroep is. Deze arbeiders zijn verenigd in vakbonden en verzamelen voor­namelijk plastic, blikjes en papier.
Dat verkopen ze aan bedrijven, die het verder recyclen. Deze rapers worden ­gezien als een oplossing van het ­probleem.

Vuilniscontainers op straat worden onregelmatig geleegd.
Cooperglicério is een coöperatie, zoals veel vuilnisbedrijven in São Paolo; ongeveer de helft van de 34 werknemers verzamelt afval met karretjes op straat.
Transbordo Ponte Pequena is een van de drie afvalverwerkingsbedrijven in São Paolo. De apparatuur is geavanceerd, maar er zijn vaak technische problemen door de vochtigheid.
Essencis Soluçöes Ambientais is met 350 hectare de grootste vuilnisbelt van Latijns-Amerika.
De Recifran-coöperatie wordt gerund door de Franciscaners en recyclet plastic, blik en papier. De mensen die er werken zijn daklozen die re-integreren in de samenleving.

Zijn we ons bewust van de hoeveelheid afval die we produceren? En zijn er oplossingen voor de groeiende afvalbergen?

Lees hier verder: ‘We kunnen echt nog iets aan die afvalberg doen’.

FOTOGRAFIE EN TEKST: KADIR VAN LOHUIZEN / NOOR

VERTALING: CHARLOT VERLOUW

INFOGRAPHICS: SANDER SOEWARGANA

ONTWERP: DANUSIA SCHENKE

WEBSITE: JAN KRUIDHOF

COÖRDINATIE: WYBO ALGRA

EINDREDACTIE: ONNO HAVERMANS EN SOFIE CERUTTI