Naam: Caring Farmers
Categorie: Voedsel
Waar: Oirlo
Website: https://caringfarmers.nl/

Boeren beginnen zelf met natuurinclusief werken.

De constructieve, groene boeren laten van zich horen en laten zien wat de mogelijkheden zijn
voor een duurzame toekomst. Daarbij zijn alle agrariërs welkom die al natuurinclusief werken of
bereid zijn om dat te gaan doen.

Drie jaar na de oprichting heeft Caring Farmers een plek veroverd tussen de andere boerenorganisaties met een niet-polariserend geluid en daarmee leveren zij in de stikstofcrisis een belangrijke bijdrage aan het zoeken naar oplossingen.

Ze worden uitgenodigd voor gesprekken met het kabinet, voor televisieoptredens en dragen
voorbeelden aan van kringlooplandbouw binnen de grenzen van de planeet. Door de weg van de
kringlooplandbouw in te slaan valt voor de landbouw een goede boterham te verdienen, terwijl de biodiversiteit erop vooruitgaat. Caring Farmers overlegt met burgers, NGO’s, wetenschappers. “Want de voedsel- en landbouwtransitie kunnen boeren niet alleen.”

Naam: Frisse Wind
Categorie: duurzaamheid
Waar: Beverwijk
Website: https://www.frissewind.nu/

Bewoners willen gezonde leefomgeving naast staalfabriek Tata Steel. 

Deze groep omwonenden van de staalfabriek Tata Steel in IJmuiden willen letterlijk weer een
frisse wind in hun woonomgeving. Zij eisen een gezonde, schone en duurzame leefomgeving en
leveren een taaie en langdurige strijd tegen de vervuiling.

Frisse Wind deed namens ruim 1100 personen en 9 stichtingen met advocate Bénédicte Ficq aangifte bij Justitie tegen Tata. Het verwijt is dat de fabriek willens en wetens lucht, grind en water vervuilt. De afgelopen jaren bleek uit onderzoeken van het Rijksinstituut voor volksgezondheid en milieu dat kanker en andere gezondheidsklachten in de omgeving van de fabriek vaker voorkomen dat in andere delen van Nederland.

Frisse Wind plaatste webcams om zelf gegevens over vervuiling aan het licht te brengen.

Naam: Stop Ecocide NL
Categorie: Groen
Waar: Amstelveen
Website: https://www.stopecocide.nl/

Erken het schaden van natuur als misdaad.

Ecocide, die term verovert in hoog tempo de wereld. Het betekent: een misdaad plegen tegen de
natuur. De Stop Ecocide Foundation ijvert ervoor dat die wandaad in het statuut van het
Internationale Strafhof wordt vastgelegd.

Wie milieudelicten pleegt kan dan daarvoor gestraft worden, net als bij genocide. “Het is ons doel om de aarde en haar huidige en toekomstige bewoners te beschermen tegen grootschalige beschadiging, vernietiging of het verlies van ecosystemen, oftewel ecocide”, zo vat directeur Katy Olivia van Tergouw van Stop Ecocide NL het samen.

Die Nederlandse tak maakt deel uit van het internationale netwerk van burgers die
ecocide een halt willen toeroepen, door dieren en natuurgebieden te beschermen. De organisatie
maakt haast, omdat het klimaat en biodiversiteit er slecht voor staan.

Naam: Bureau Burgerberaad
Categorie: Duurzaamheid
Waar: Amsterdam
Website: https://bureauburgerberaad.nl/

Iedereen mag meebeslissen over klimaatbeleid.

‘Gewone mensen’ laten meepraten over klimaatbeleid, dus niet alleen de uitgesproken voor- of
tegenstanders. Dat is wat dit initiatief wil bereiken. Bureau Burgerberaad wil dat realiseren door inwoners via burgerberaden mee te laten praten en meebeslissen over het klimaatbeleid op nationaal niveau. 

Burgers vroeg betrekken en invloed geven neemt weerstand weg, is het uitgangspunt. In Frankrijk, Duitsland en Denemarken bleek al dat het werkt. Bureau Burgerberaad begon in 2020 en wist de plannen al hoog op de politieke agenda te krijgen, bij Rijk en gemeenten.

In september adviseerde ook de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) om via een burgerforum een maatschappelijk debat over kernenergie op te zetten.

Naam: Land van Ons
Categorie: Groen
Waar: Nederland
Website: https://landvanons.nl/

Zij kopen land voor grootschalig natuurherstel.

Het begon met de aankoop van één perceel in 2020. Burgercoöperatie Land van Ons zet snelle
stappen, want inmiddels verwierf het initiatief al ruim 168 hectare landbouwgrond in diverse
provincies.

Die grond verpacht de coöperatie aan boeren die natuurvriendelijk werken. Dat
kunnen ook boeren zijn die van nul af aan beginnen, zonder dat ze een boerderij overnemen van
de ouders. “Wij willen jonge boeren een kans geven”, aldus een van de bedenkers van het project, Franke Remerie.

De coöperatie had een jaar geleden 14.000 leden en de teller is nu de 20.000 gepasseerd. De coöperatie keert zich ook tegen de komst van datacentra, zoals in Zeewolde, en mengt zich ook in discussies over de kwaliteit van het landschap en oplossingen voor de stikstofcrisis.

Naam: Teachers for Climate
Categorie: Duurzaamheid
Waar: Utrecht
Website: https://teachersforclimate.nl

Leraren willen ‘groene’inhoud in elk schoolvak.

Dit netwerk van leraren wil duurzaamheid centraal stellen in het onderwijs. Door aandacht te
schenken aan het klimaat in de klas natuurlijk, maar dan moet het thema ook in de lesboeken
verschijnen.

Met een kernteam van tien bevlogen docenten laat Teachers for Climate zien wat er
allemaal al mogelijk is. Ze ontwikkelen zelf een groen onderwijsmodel en brengen expertise
samen.

Het initiatief begon in 2019, toen leerlingen massaal de straat op gingen om te staken voor
het klimaat. Uitstekend, vonden de leden van Teachers for Climate. Ze verklaarden zich solidair.
“Daarna hebben we onze aandacht verlegd naar verduurzaming van het onderwijs.”

Duurzaamheid al thema in het onderwijs is maatschappelijk geaccepteerd, meent de organisatie,
maar nu moet het nog in de praktijk worden gebracht.

Naam: Extinction Rebellion
Categorie: Duurzaamheid
Waar: Nederland
Website: https://extinctionrebellion.nl/en/

XR eist met geweldloos protest snel klimaatactie.

Ze gaan op het spoor zitten om te protesteren tegen de maatregel van het kabinet om de
kolencentrales extra te laten branden of gaan bijvoorbeeld op de fiets naar Zandvoort om te
protesteren tegen racen met Formule 1-wagens aan de rand van een natuurgebied.

De beweging van Extinction Rebellion (XR), met veertig lokale groepen, maakt het zo gek als nodig is. Alles is geoorloofd om aandacht te vragen voor de klimaat- en ecologische crisis. Nou ja, zolang de acties maar geweldloos zijn en met respect. Burgerlijke ongehoorzaamheid, noemt XR dat zelf.

De leden, veel jongeren, vinden het ook niet erg als ze na een bezetting door de politie worden
aangehouden.

Naam: Groen Pensioen
Categorie: Duurzaamheid
Waar: Nederland
Website: https://groen-pensioen.nl/

Zij vragen pensioenfondsen: mijd fossiele energie.

Groen Pensioen is een groep pensioenspaarders die zich inspant om Nederlandse
pensioenfondsen te bewegen te stoppen met beleggingen in fossiele brandstoffen. Om de
klimaatcrisis te stoppen zijn structurele veranderingen nodig.

Groen Pensioen wil een systeemverandering door geldstromen ten goede aan te wenden. Er zijn 11 vrijwilligers actief en er is een grote groep sympathisanten, stelt de organisatie. Er zijn campagnes in de zorgsector en bij het pensioenfonds PNO-media.

Om de klimaatdoelen van Parijs te bereiken, moet de CO2-uitstoot drastisch naar beneden. In een petitie eist Groen pensioen dat de pensioenfondsen uiterlijk in 2025 fossiele brandstoffen uitsluiten.

Naam: Heruitgifte van niet gebruikte medicijnen
Categorie: Duurzaamheid
Waar: Houten
Website: https://remediz.nl/#Duurzaamheid

Zij gaan duurzaam om met medicijnen

Bij heel veel patiënten blijven medicijnen ongebruikt in een doosje in de kast liggen. Spoel maar
door de wc, zeggen artsen dan op de vraag wat er kan worden gedaan met restanten. Dat kan
beter, bedacht Hans van Rooij, oprichter van Remediz, nieuwkomer in de Duurzame 100.

Hij ontwikkelde met hulp van anderen de medicijnenkluis. Daarin kunnen geneesmiddelen worden bewaard en het eventuele overschot kan worden gebruikt door iemand anders. Dit spaart veel geld en het milieu.

De mannen achter de medicijnkluis zijn trots dat hun uitvinding nu van de tekentafel in de testfase is beland.

Naam: Aardpeer
Categorie: Voedsel
Waar: Driebergen
Website: https://aardpeer.nl/

Burgers kopen grond voor hun eigen (bio)boer.

Aardpeer verbindt de burger met de grond waarop zijn voedsel wordt verbouwd. Het is een
initiatief van een klein groepje mensen met dezelfde missie: het voedselsysteem veranderen. Zij
zijn ontevreden over reguliere praktijken in de landbouw, zoals gebruik van chemicaliën,
uitputting van grond en lage beloning voor boeren.

Dus draaien ze bij Aardpeer de boel om. Ze bewijzen dat het anders kan. De vereniging koopt grond aan met de opbrengst van obligaties die burgers aanschaffen, en verpacht die grond vervolgens voor een reële prijs aan een boer.

Die krijgt de mogelijkheid om op een milieuvriendelijke manier gezond voedsel te telen. We vinden dat grond net als lucht van ons allemaal is, zeggen de initiatiefnemers.

Naam: Mobilisation for the Environment
Categorie: Groen
Waar: Nijmegen
Website: https://mobilisation.nl/nl/

MOB beschermt natuur tegen stikstof.

Wereldberoemd in Nederland is Johan Vollenbroek van Mobilisation for the Environment (MOB) sinds hij al in 2019 bij de Raad van State gelijk kreeg: het stikstofbeleid deugt niet.

De kwetsbare natuurgebieden zijn onvoldoende beschermd tegen stikstof dat vanaf boerderijen, fabrieken, de Formule 1-races en verkeer neerslaat op het land. Vollenbroek is voorzitter van de
natuurorganisatie en staat al een paar jaar in de hoogste regionen van de Duurzame 100.

De jury beloont de milieuorganisatie uit Nijmegen wederom met een hoge positie, omdat Vollenbroek en zijn team aantonen dat slechts mínder uitstoot de weg is uit de stikstofcrisis.

Naam: Schipholwatch
Categorie: Duurzaamheid
Waar: Amsterdan
Website: https://schipholwatch.nl/

Schipholwatch bepleit krimp van Schiphol

Een groep burgers strijdt voor een gezonde leefomgeving en voor krimp van Schiphol. Het is het
gezicht van het burgerprotest tegen de explosieve groei van de luchtvaart. De organisatie vindt
dat beloftes over vermindering van de overlast door Schiphol niet worden nagekomen.

Verhuizing van de luchthaven naar zee lijkt een goede oplossing om de overlast te verminderen en alleen minder vliegen helpt tegen de milieuvervuiling. Schipholwatch heeft een meldpunt tegen vliegtuigoverlast, verzamelt informatie en verspreidt die via de eigen website en sociale media.

De organisatie benadert landelijke en lokale bestuurders en politici.

Naam: Fixbrigade
Categorie: Energie
Waar: Amsterdam
Website: https://www.jungle.amsterdam

Zij maken woningen energiezuinig

Veel mensen hebben een tochtige woning en een hoge energierekening. De Fixbrigade van Jungle Amsterdam maakt met kleine maatregelen de woning energiezuinig, comfortabel en betaalbaar.

Zo bestrijden zij de energiearmoede. De organisatie maakt infrarood foto’s om warmteverliezen
in de woning te laten zien. Het klusteam lost dit op met onder meer tochtstrippen, kitranden en
het opnieu inregelen van de centrale verwarming.

De Fixbrigade meet ook het binnenklimaat. Het team leidt vluchtelingen met een verblijfsstatus op zodat zij daar hun leer- en werktraject aan de slag kunnen in de duurzame bouw of installatiebranche. Het doel voor het komende jaar is om in 700 woningen kleine maatregelen te treffen. De organisatie wil uitbreiden naar andere gemeenten.

Naam: Pesticide Actions Network Netherlands (PAN)
Categorie: Groen
Waar: Assen
Website: https://www.pan-netherlands.org/

Zij bannen schadelijke bestrijdingsmiddelen uit 

PAN-Nederland is in 2020 opgericht, omdat de Nederlandse agrarische sector een grootverbruiker van pesticiden is en er weinig aandacht was voor de negatieve effecten van pesticiden op gezondheid en biodiversiteit.

PAN-Nederland heeft als doel het gebruik van schadelijke bestrijdingsmiddelen uit te bannen. Vijf vrijwilligers informeren het publiek over residuen in levensmiddelen en de risico ́s voor de gezondheid. De organisatie wil consumenten motiveren biologische producten te kopen.

PAN doet eigen onderzoek naar pesticiden in producten uit supermarkten en tuincentra en publiceert de conclusies. Zo was er onderzoek naar residuen in menselijk haar, in aardbeien, boeketten, tuinplanten en in bloembollen.

Naam: Reclame Fossielvrij
Categorie: Energie
Waar: Den Haag
Website: https://verbiedfossielereclame.nl/

Zij strijden tegen reclame van vuile bedrijven.

Een tv-spotje dat verre vliegreizen aanprijst of een advertentie voor ‘CO2-neutrale’
cruiseschepen. De leden van Reclame Fossielvrij ergeren zich groen en geel aan het promoten
van klimaatonvriendelijk gedrag.

De organisatie streeft naar een wettelijk verbod op fossielereclames. Dat zijn reclames voor vliegreizen, auto’s op fossiele brandstof en alle reclames, lesmateriaal en sponsoring door de fossiele industrie. Steeds een ‘marketingtruc’ van de fossiele industrie onderuit halen helpt, maar een verbod is veel effectiever.

Door reclame lijkt het gebruik van fossiele brandstoffen normaal, terwijl dat niet zo is, zegt Reclame Fossielvrij.

Naam: Dorpsraad Wijk aan Zee
Categorie: Duurzaamheid
Waar: Wijk aan Zee
Website: http://wijkaanzee.org/

Zij pakken vervuiling door Tata aan.

De strijd van bewoners tegen klimaatvervuiler Tata Steel lijkt echt iets van nu. Maar de
Dorpsraad Wijk aan Zee is er al mee bezig sinds 1983. “Het was (en is) David tegen Goliath”,
stelt deze groep.

Ze maken een vuist tegen de gevaarlijke stoffen die de staalfabriek uitstoot, zoals grafiet en fijnstof. De belofte van ‘groen staal’ vertrouwt de dorpsraad voor geen cent.

Met onderzoek en overleg houden deze bewoners, als ‘ogen en oren van het dorp’ de
overheid en Tata bij de les.

Naam: Klimaatgesprekken
Categorie: Duurzaamheid
Waar: Groningen
Website: https://www.klimaatgesprekken.nl/

De klimaatcrisis bespreekbaar maken via een praatgroep.

Bij Klimaatgesprekken zijn 280 klimaatcoaches actief. Op 70 plaatsen geven zij workshops aan
groepjes bewoners, over milieuvriendelijk gedrag. De gesprekken gaan over ‘handen’ en ‘voeten’:
zelf iets doen in de buurt maar ook de eigen voetafdruk verkleinen.

Het werkt, stelt Klimaatgesprekken. De club, die ook actief is op Facebook en LinkedIn, ziet dat deelname vaak het begin is van een reeks andere keuzes, zonnepanelen plaatsen bijvoorbeeld of lid worden van een actiegroep.

Het belang van praten en psychologie bij het aanpakken van de klimaatcrisis wordt nog
onderschat, zien de initiatiefnemers.

Naam: Fawaka Ondernemersschool
Categorie: Duurzaamheid
Waar: Nederland
Website: https://www.fawakaondernemersschool.nl/

Kinderen krijgen positieve en creatieve les over klimaat.

Jong geleerd is oud gedaan, vinden ze bij de Fawaka Ondernemersschool. Het project van
initiatiefnemer Thiëmo Heilbron laat kinderen in klassen aan de slag gaan met de onderwerpen
klimaat en natuur. Optimistisch, creatief en innovatief.

Niet saai of belerend. Milieu-onderwerpen zijn van zo’n groot belang voor de nieuwe generatie dat elk kind hierover op creatieve manieren bij betrokken mag worden, aldus het initiatief. “Dit wordt de basis voor iedere jonge wereldburger.”

Heilbron slaagt er met zijn project volgens de jury goed in om ‘laagdrempelig’ te zijn. Fawaka richt zich vooral op alle groepen kinderen, ongeacht achtergrond of manier van leren.

Naam: JongRES
Categorie: Energie
Waar: Nederland
Website: https://jongres.nl/

Jeugd helpt bij lokale klimaatplannen.

De jongeren van JongRES pakten hun project in 2022 steeds professioneler aan. Niet voor niets, want het doel van de leden is urgenter dan ooit. Ze willen in het hele land gehoord worden en meepraten, als er door politici en directeuren knopen worden doorgehakt over de klimaattransitie.

Dat gaat immers over hun toekomst, benadrukt dit collectief. Een begin is gemaakt, sinds JongRES twee jaar geleden van start ging bij de lancering van de Regionale Energie Strategie (RES), waarmee de overheid de klimaatdoelen in 2030 wil halen.

De leden hebben inspraak gekregen aan diverse overlegtafels. De ambities reiken verder. “Ons doel is om in elke gemeente jongeren aan tafel te krijgen.”

Naam: Plan Boom
Categorie: groen
Waar: landelijk
Website: https://planboom.nl/ 

Zij willen 10 miljoen extra bomen

Deze nieuwkomer in de lijst heeft een glashelder doel. Dit burgerinitiatief wil 10 miljoen bomen in de grond zetten. In het buitengebied en bij dorpen, maar ook in steden en op bedrijfsterreinen. Bomen bieden allerlei oplossingen: meer biodiversiteit, CO2-opslag en een mooie, gezonde leefomgeving. Het project, dat kan rekenen op de Natuur en Milieufederaties en lokale milieucentra als drijvende krachten, probeert boomaanplant van A tot Z te organiseren. “We zoeken naar geschikte locaties voor bomenaanplant, zorgen voor plantmateriaal en planten ook aan.” Om zoveel mogelijk mensen enthousiast te maken geeft Plan Boom ook advies en tips over boomaanplant. Burgers en gemeenten kunnen zich aansluiten. Ook bedrijven zijn welkom. Door zoveel mogelijk allianties aan te gaan willen de initiatiefnemers Plan Boom laten slagen. 

De leden hebben inspraak gekregen aan diverse overlegtafels. De ambities reiken verder. “Ons doel is om in elke gemeente jongeren aan tafel te krijgen.”

Naam: Groene Moslims
Categorie: Duurzaamheid
Waar: Nederland
Website: https://www.facebook.com/groenemoslims1/

Deze groep creëert bewustzijn over duurzaamheid

De stichting Groene Moslims creëert bewustzijn over duurzaamheid vanuit -de naam zegt het al- een islamitische visie. Vijf bestuurders en tientallen vrijwilligers in het land spannen zich daarvoor in.

Op internet springt Groene Moslims steeds meer in het oog. Het afgelopen jaar groeide het initiatief op social media. Op Facebook kreeg Groene Moslims 3210 ‘likes’ en een nieuw Instagram-account had direct 848 enthousiaste volgers.

Ondertussen is het initiatief vooral ook druk met inspirerende projecten in het land. Elke zes weken zijn er ‘Green Matters’-bijeenkomsten, met lezingen, films of workshops.

Naam: Social Tipping Point Coalitie
Categorie: Duurzaamheid
Waar: Den Haag
Website: https://socialtippingpointcoalitie.nl/

Bont gezelschap wil creatieve aanpak van klimaatcrisis.

Klimaatoplossingen hoeven niet altijd ingewikkeld of technisch te zijn, bepleit de Social Tipping
Point Coalitie. Door allerlei simpele maatregelen te nemen kan de mensheid zichzelf al een heel eind uit de problemen helpen, aldus dit collectief van wetenschappers, kunstenaars en tientallen
(milieu)organisaties.

Door schone oplossingen wat goedkoper te maken en mensen te tonen welke
voordelen een duurzamere wereld biedt, kan de transitie in versnelling komen. De Social Tipping Point Coalitie, die zichzelf op de kaart zet met oproepen aan de politiek, laat zien dat de impact van ogenschijnlijk kleine klimaatacties groot is.

Naam: Meten=Weten
Categorie: Groen
Waar: Westerveld
Website: https://www.metenweten.com/

Een vuist tegen schade van gif uit land- en tuinbouw.

Vorig jaar stonden deze actieve pioniers op 27. Nu klimt Meten=Weten springt weer iets verder
omhoog in de lijst. Het project groeide het afgelopen jaar, in omvang en resultaat. Het kernteam
bestaat nu uit 20 personen, het ledenaantal verdubbelde bijna tot 795 leden.

Dit initiatief begon uit wanhoop en frustratie dat de gemeente Westerveld te weinig deed om haar burgers te beschermen tegen de grote hoeveelheid pesticiden die wordt gespoten in de lelie- en bloembollenteelt.

Bewoners meten daarom zelf of en hoeveel pesticiden buiten de bollenakkers terechtkomen in (moes)tuinen en natuurgebieden.

Naam: Freonen fan Fossylfrij Fryslân
Categorie: Energie
Waar: Leeuwarden
Website: https://fossylfrij.frl/

Duurzame energie en groen wonen in Friesland.

Hindernissen en doemscenario’s? Nee, optimisme en kansen staan voorop bij dit burgerproject. Met ludieke acties zoals een groene zeiltocht wordt klimaat een vrolijk onderwerp. Friesland heeft alles in huis om het duurzame juweel van Nederland te zijn, vinden leden van dit netwerk van ‘freonen’(vrienden).

Daar zijn ze onder leiding van voorman Bouwe de Boer al vijf jaar druk mee. De kracht
van het initiatief zit hem erin dat Freonen fan Fossylfrij Fryslân actief zijn op tal van terreinen. De stichting promoot zowel de installatie van zonnepanelen op 90.000 huizen en sportverenigingen als de realisatie van honderd milieuvriendelijke Friese bedrijven en 20.000 fossielvrije auto’s en boten.

Naam: SATL
Categorie: mobiliteit
Waar: Lelystad
Website: https://satl-lelystad.nl/

Tegen de schadelijke effecten van laagvliegroutes

De actiegroep Samenwerkende Actiegroepen Tegen Laagvliegen (of kortweg: SATL) verenigt 24
actiegroepen van bezorgde burgers uit vijf provincies. “Doel van onze inzet is Nederland te
beschermen tegen de schadelijke effecten van laagvliegroutes op mens en klimaat”, zo vat het
initiatief samen.

Die schadelijke effecten zijn groot en divers, zeggen de deelnemers van SATL. Of het
nu gaat om geluid, stikstof of broeikasgas: vliegtuigen die laag overvliegen dragen bij aan die (milieu)problemen. SATL wil daar verandering in brengen, door ‘Schiphol en de overheid bij de les te houden’.

Het collectief pluist rapporten uit, op zoek naar mogelijke missers. Maar SATL is geen mopperclub. Het initiatief draagt alternatieven en oplossingen aan, om de overlast van vliegverkeer te verkleinen. ‘Samen sterk’ is het motto bij SALT.

Naam: MEERGroen en Meerbomen.nu
Categorie: Groen
Waar: Nederland
Website: https://stichtingmeergroen.nl/

Overal bomen planten tegen de klimaatcrisis

Bomen uitdelen en planten, als wapen tegen de ecologische crisis. Dat is de kern van het werk dat MEERgroen en Meerbomen.nu verrichten. Op die manier dragen de deelnemers van de projecten, opgericht door Franke van der Laan, bij aan een groene, gezonde en klimaatvriendelijke leefomgeving.

“Groen wordt veel te veel als kostenpost gezien, waar steeds verder aan geknabbeld en
op beknibbeld wordt”, aldus MEERGroen. De initiatiefnemers willen overal in Nederland, het liefst in heel Europa, gratis bomen aanbieden om te planten. Tientallen miljoenen bomen moeten zo de grond ingaan, is het doel.

Naam: Operatie Steenbreek
Categorie: Groen
Waar: Nederland
Website: https://steenbreek.nl/

Stenen eruit, planten erin: dat doet dit collectief.

Afgelopen zomer kwam dit initiatief met iets nieuws: de Steenbreekatlas. Op locatiekaarten werd aangegeven waar de grote kansen liggen, als het gaat om het inruilen van stoeptegels voor groen. Dat is het doel van Operatie Steenbreek. Een tuin vol met beton of klinkers doet bij de leden pijn aan de ogen.

Weg met al die stoeptegels: planten en bloemen staan veel gezelliger. Bovendien is een tuin met
groen erin veel beter voor de insecten en vogels, die beschutting en voeding zoeken. Nu de
klimaatcrisis leidt tot steeds hevigere neerslag is dat geen luxe, maar noodzaak. Operatie Steenbreek barst van het optimisme. Een Nationaal Kampioenschap Tegenwippen toont aan hoe leuk het is om zelf een tuintje aan te leggen. 

Naam: Herenboeren
Categorie: Voedsel
Waar: Nederland
Website: https://www.herenboeren.nl/

Burgers beheren eigen boerderijen voor voedsel.

In coronatijd werd het al hip: eten halen bij een bio-boer om de hoek. Uit duurzame overwegingen moeten we die aanpak uitbreiden, aldus het burgerinitiatief Herenboeren. ‘Samen duurzaam voedsel produceren’, is het motto. Wie als lid meedoet krijgt voedsel van zijn ‘eigen boerderij’.

“Zo’n Herenboerderij is een bijzonder bedrijf, want het is een gedeeld eigendom van ongeveer 200 huishoudens. Ze investeren samen in de oprichting van een gemengde boerderij waarvan ze
vervolgens de kosten met elkaar delen”, aldus Herenboeren. Opgeteld zijn er in Nederland nu 1000 a 1500 burgers als herenboeren actief.

De eerste Nederlandse herenboerderij begon in 2016 in Boxtel. Vervolgens zijn er acht andere coöperatieve boerderijen door Herenboeren geopend. In tientallen regio’s zijn burgers samen bezig om hun eigen boerderij op te zetten.

Naam: Zero Waste Nederland
Categorie: Afval
Waar: Breda
Website: https://zerowastenederland.nl/

De afvalberg verkleinen voor het milieu

Een leefstijl zonder afval. Elisah Pals streeft ernaar met Zero Waste, opgericht in 2018. Mede dankzij haar inspanningen ontstaat een collectief van mensen die het proberen. “We hebben inmiddels 74 lokale communities in heel het land”, kan Pals dit jaar melden.

Vorig jaar waren dat er 53. “Ook staan we op het punt ons te verbinden aan Zero Waste Europe.” Zero Waste Nederland klopt bij gemeenten aan die nadenken over hun afvalbeleid om ze te wijzen op preventie. Winkels kunnen stickers krijgen, die klanten aansporen om minder zakjes en pakjes te gebruiken.

Het aantal volgers en leden op de digitale kanalen van Zero Waste steeg naar 60.000. Het groeipotentieel is groot, aldus Pals. “Naar schatting zijn 250.000 Nederlanders actief met afvalvermindering als leefstijl bezig.”

Naam: De Klimaatdokter
Categorie: Duurzaamheid
Waar: Utrecht
Website: https://deklimaatdokter.nl/

Artsen bevorderen duurzaamheid in eigen vak.

In navolging van huisartsen gaven afgelopen jaar ook medici van de Spoedeisende Hulp (SEH)
folders over het milieu mee aan patiënten. Ook sommige tandartsen willen helpen om de zorgsector te verduurzamen.

Dit zijn de nieuwste successen van De Klimaatdokter. De medische wereld
veroorzaakt zo’n 7 procent van alle broeikasgassen in Nederland. Vier jonge artsen in opleiding tot specialist ouderengeneeskunde lanceerden daarom De Klimaatdokter. Met hun project laten ze zien hoe huisartsen, verpleegkundigen, chirurgen én patiënten samen andere keuzes kunnen maken.

Medicijnen zonder broeikasgas, groene energielevering aan ziekenhuizen, duurzame maaltijden en medisch advies via internet kunnen de zorg duurzaam maken.

Naam: Nederlandse Academie voor Duurzame Onderwijs (Nado)
Categorie: duurzaamheid

Waar: Hoorn
Website: www.academievoorduurzaamonderwijs.nl
Docenten weven duurzaamheid in hun lessen

Duurzaamheid moet op school bij alle vakken een plek krijgen, vindt de Stichting Nederlandse
academie voor duurzaam onderwijs (Nado). Deze non-profit organisatie is eind 2019 opgericht om docenten in het basis- en voortgezet en het middelbaar beroepsonderwijs te ondersteunen met lesprogramma’s op het gebied van duurzaamheid en cursussen die aansluiten op de zeventien duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s) van de Verenigde Naties.

De aangesloten landen hebben zich gecommitteerd om die doelen vóór 2030 te halen. Nado wil zorgen dat alle leerlingen in Nederland over tien jaar het voortgezet onderwijs afronden met kennis over duurzame ontwikkeling, en dat ze beschikken over vaardigheden en bereidheid om daarnaar te handelen.

Naam: Ivtar
categorie: voedsel
Waar: Amsterdam

Toont hoe de islam kan omgaan met duurzaamheid.

De Indonesische Vegetarische Iftar (vandaar Ivtar) focust op duurzaamheid, diversiteit en het delenvan kennis middels jaarlijkse evenementen tijdens de ramadan maand. De organisatie wil niet alleen een gezellige avond voor zowel moslims als niet-moslims om het vasten te verbreken, maar met de vegetarische maaltijd ook benadrukken hoe de islam kan omgaan met duurzaamheid.

Ook buiten de ramadan probeert Ivtar via sociale media aandacht te geven aan de verbondenheid tussen duurzaamheid en islam ondermeer door het delen van (Indonesische) vegetarische recepten en samenwerking te zoeken met soortgelijke initiatieven.

Naam: Klimaathelpdesk

Categorie: Klimaat/energie
Waar Utrecht
Website: www.klimaathelpdesk.org

Een begrijpelijk antwoord op iedere klimaatvraag

Geen vraag is de medewerkers van de KlimaatHelpdesk te gek:als jij ‘m hebt, hebben anderen ‘m vast ook, dus wees nieuwsgierig en stel, schrijven ze uitnodigend. Het vinden van begrijpelijke informatie over klimaatverandering en hoe dit probleem aan te pakken is immers niet gemakkelijk, zeker niet in het Nederlands.

Bij de KlimaatHelpdesk kan iedereen een wetenschappelijk onderbouwd antwoord, in
het bijzonder jongeren. Niet alleen krijgen zij kwalitatief hoogstaande informatie, maar ook wordt hen, in de context van klimaatverandering, duidelijk uitgelegd hoe wetenschap werkt. Elk antwoord van een deskundige ondergaat een check van een tweede expert.

Naam: Klimaatklussers
Categorie: Klimaat
Waar: Tilburg
Website: www.klimaatklussers.nl

Handige klusser steken de handen uit de mouwen

Onder aanvoering van de Tilburgse ‘klimaatburgemeester’ Frans Bedaux breidt het netwerk van
klimaatklussers steeds verder uit. Inmiddels zijn er elf handige mannen, die gemiddeld een dag in de week mensen met een smalle beurs ondersteunen bij de verduurzaming van hun woning.

Kenmerk van de adviezen: slimme, onorthodoxe isolatietips, goedkoop met veel effect.. De adviezen zijn voor leken en niet lezers behapbaar, begrijpbaar én praktijkgericht. Tijdens het huisbezoek wordt het huis geïnspecteerd op energielekken en isolatiemogelijkheden. De klanten werken zelf mee, kunnen zich aansluiten of een gift doen waarmee anderen kunnen worden geholpen.

Naam: Christian Climate Action Nederland
Categorie:Klimaat
Waar: Nederland
Website: www.christianclimateaction.nl

Christelijk actievoeren voor het klimaat

De Protestantse Kerk Nederland spreekt zich publiekelijk meer uit over het klimaat, sinds Christian  Climate Action Nederland daar een jaar geleden in een brief ondertekend door 200 predikanten op aandrong.

Pensioenfonds Zorg en Welzijn heeft beloofd zijn investeringsbeleid aan te scherpen en
investeringen terug te trekken uit fossiele bedrijven die zich niet willen vastleggen op de afspraken in het Klimaatakkoord van Parijs, na actoes van en gespreken met vertegenwoordigers van Extinction Rebellion (XR) en CCAN.

Ook bij kardinaal Eijk, het Torentje van premier Rutte, het provinciehuis van Noord-Holland, de Belastingdienst, Tata Steel, Exxon Mobile en BAM voerde CCAN actie, soms samen met XR.

Naam: Plastic Soup Surfer
Categorie: Afval
Waar: Leiden
Website: https://www.plasticsoupsurfer.org/nl/

Hij onderneemt actie tegen plastic afval.

Merijn Tinga bouwde in 2014 een surfboard van plastic dat op het strand van Noordwijk was
aangespoeld. Als statement tegen de vervuiling van de zee met afvalplastic surfte hij een
langeafstandsrecord langs de Nederlandse kust.

Vanaf 2016 richt hij zich in campagnes op beleidsmakers, politiek en bedrijfsleven, om beleidsverandering bij overheid en bedrijfsleven te bewerkstelligen en de plastic vervuiling bij de bron aan te pakken.

Zijn team bestaat uit een groepje van acht tot tien vrijwilligers, die hem helpen campagnes te ontwerpen , expedities op te zetten en nieuwe recordpogingen te doen op surfboards van plastic afval. Hij onderneemt juridische stappen tegen bedrijven en lobbiet bij Kamerleden en ministeries.

Naam: Den Haag Fossielvrij
Categorie: Energie
Waar: Den Haag
Website: www.denhaagfossielvrij.nl

Tegen het verwarmen van stadswoningen met niet schone energie

Deze burgerclub behoort tot dezelfde stroming als de nummers 1 en 3 van vorig jaar ABP Fossielvrij en Reclame Fossielvrij. Met als verschil dat dit collectief zich volledig richt op de stad Den Haag.

De gemeente moet investeren in schone energie en de beloften over duurzaam wonen waarmaken, vindt deze burgerbeweging met tien kernleden. De actiegroep ageert tegen een warmtepijp van industrie op de Rotterdamse Botlek naar huizen in Den Haag. Die ‘frustreert duurzame lokale projecten en sluit de meest kwetsbare burgers in sociale woningbouw aan op dure fossiele (rest)warmte’.

Wat Den Haag Fossielvrij betreft kan de Hofstad beter kiezen voor échte schone energiebronnen, zoals zonnepanelen, aardwarmte en windmolens. Het netwerk, dat steun geniet van klimaatexperts, heeft kennis in huis om aan te tonen dat dit werkelijkheid kan worden.

Naam Grootouders voor het klimaat
Categorie klimaat
Waar Eindhoven
Website: www.grootoudersvoorhetklimaat.nl

In actie voor een leefbare aarde voor hun kleinkinderen

Opa’s en oma’s willen dat het kabinet en de Tweede Kamer meer maatregelen nemen om
klimaatverandering tegen te gaan, zodat hun kinderen een leefbare aarde hebben. Ze oefenen druk uit en stimuleren elkaar. Sinds december 2016 komen ze twee keer per maand (elke eerste en derde donderdag) bijeen bij de ingang van de Tweede Kamer en nodigen een Kamerlid of bewindspersoon uit om te pleiten voor intensivering van het klimaatbeleid. Tijdens de coronapandemie waren veel demonstraties online. De grootouders geven ook lezingen, en ze bevorderen dat senioren over klimaatproblematiek voorlezen aan kinderen.

Het begon in 2015 toen een groep ouders met directeur Marjan Minnesma van Urgenda in etappes naar Parijs liep, waar de klimaatconferentie werd gehouden. Afgelopen jaar deden ze hetzelfde door in Nederlandse etappes naar Glasgow te lopen.

Naam: Gevouwen Oevers
Categorie duurzaamheid
Waar Amsterdam
Website: www.gevouwenoevers.nl

Een long voor het water creëren.

Amsterdamse uitvinders ontwikkelen een nieuwe techniek om drijfland, rietzodden of kraggen, die vroeger in het westen van Nederland in grote oppervlaktes aanwezig waren, terug te bouwen.

Doel is daarmee de biodiversiteit op de Nieuwe Meer bij Amsterdam te versterken en klimaatgevaar te weren. Vijf tot tien personen werken aan gevouwen oevers, met ‘wortels’ van fungi (mycelium) en riet (rizomen), lange holle stevige stengels die een centimeters dikke belastbare massa.

Deze hollandse oevers vormen een long voor het water, waar filtering, biodiversiteit, klimaat- en kustbescherming samengaan. Gevouwen Oevers ontwikkelt een als Lego koppelbare vorm van zwammen, hennep, schors en riet. 

Naam: The Clothing Loop
Categorie: Circulair
Waar: Nederland

Website: www.clothingloop.org

Een keten van mensen ruilt kleding.

The Clothing Loop (Ketting Kledingruil) is een initiatief waarmee mensen gemakkelijk kleding
kunnen ruilen met buurtgenoten of vrienden. Na ruim 2 jaar is het niet meer weg te denken uit
Nederland. Inmiddels doen er 16.000 mensen mee verspreid over 440 kettingen

Het idee is simpel: een loop (ketting) worden opgezet door lokale vrijwilligers, die een route maken waarop grote, met kleding gevulde tassen door de deelnemers aan elkaar worden doorgegeven.

Als de tas thuis is afgeleverd, heeft de deelnemer een paar dagen de tijd om te shoppen: houden wat bevalt en iets terug in de tas stoppen dat nog in goede staat is en klaar voor een nieuwe eigenaar. Tienduizenden kilo’s kleding hebben zo inmiddels een nieuwe eigenaar gevonden. 

Naam: Stichting Bollenboos
Categorie: Groen
Waar: Westerveld
Website: www.bollenboos.nl

De overlast van bollengif voor omwonenden aan de kaak stellen

Sinds 2000 stelt dit initiatief het gebruikte gif in de landbouw aan de kaak. De invloed van
bestrijdingsmiddelen op omwonenden is een serieus probleem, stelt Bollenboos, met name bij de teelt van bolgewassen zoals lelies.

De organisatie begon in het Drentse Westerveld, maar is inmiddels landelijk actief en kaart ook in Brussel het spuiten aan. Dankzij Bollenboos is er meer onderzoek gedaan naar het effect van bollengif door onder meer het RIVM en de Gezondheidsraad. Afgelopen jaar is een bollenbedrijf grenzend aan een Natura 2000 gebied uitgekocht.

Het initiatief wil vooral het probleem agenderen en zoeken naar oplossingen, desnoods via rechtszaken maar ook door aan te schuiven aan de Drentse Overlegtafels. Volgens de leden moet de politiek verantwoordelijkheid nemen voor het doordringen van bollengif in de natuur en in tuinen en zelf verbouwde groentes van bewoners. Vanuit Bollenboos is Meten=Weten ontstaan, op nummer 23 in deze lijst, waarbij burgers zelf metingen uitvoeren rond bollenvelden in Westerveld.

Wie: Aanvalsplan Grutto
Categorie: Groen
Waar: In zeven provincies
Website: www.gruttoaanvalsplan.nl

Broedgebieden voor weidevogels om de teloorgang te keren

Het Aanvalsplan Grutto, van Pieter Winsemius (nummer in Duurzame 100 van 2009), beoogt 34 kansgebieden van 1000 ha elk te realiseren, gespreid over de gruttoprovincies Groningen, Friesland, Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Holland en Zuid-Holland. Ze moeten een broedplaats vormen voor weidevogels om de neergang van de grutto (nog maar 25.000 broedparen) te keren.

De inschrijving voor de eerste golf van dertien kerngebieden trekt veel belangstelling. Het verdienmodel voor de deelnemende boeren speelt hierin een grote rol. Als er genoeg middelen beschikbaar komen zullen de komende jaren nog twee golven worden opengesteld, waarbijnaansluiting wordt gezocht bij het bestaande veenweidebeleid en het nieuwe provinciale stikstofbeleid.

Het Aanvalsplan Grutto heeft zich in vier jaar ontwikkeld tot een publiek-private partnership (PPP), met vier inhoudelijke pijlers: aaneengesloten gebieden, hoger waterpeil, zeer zwaar agrarisch beheer en actief predatiebeheer.

Wie: 50 tinten groen Assendorp
Categorie: Duurzaamheid
Waar: Zwolle
Website: www.50tintengroenassendorp.nl

Een steeds groenere en duurzamer wijk in Zwolle

Assendorp is een Zwolse wijk met karakter. Om dat zo te houden hebben bewoners het initiatief
genomen om de huizen te isoleren, energie te besparen, de wijk groener te maken en mobiliteit te verduurzamen. 50 tinten groen Assendorp is een stichting met als doelstelling het stimuleren,
adviseren en begeleiden van bewoners van Assendorp bij het nemen van maatregelen die de
duurzaamheid van de wijk bevorderen.

Verduurzaming is op veel terreinen mogelijk en daarom is er gekozen voor de naam 50 tinten groen Assendorp. De activiteiten richten zich op energiebesparende maatregelen, vergroening van huizen en straten, autodelen en composteren van GFT afval.

Resultaten: 47 straatambassadeurs, 10 energiecoaches, 33 duurzaamheidsgesprekken, 2000 groendaken, 452 geveltuinen, 24 wormenhotels, 300 regentonnen en 250 energiebesparingspakketten.

Wie: Resilience Food Stories
Categorie: Duurzaamheid
Waar: Dordrecht
Website: https://resiliencefoodstories.com/country/the-netherlands/

Hoopvolle verhalen van boeren en tuinders over de transitie van de landbouw

Resilience Food Stories is een grootschalig, ambitieus met open geest te realiseren,
multimediaproject: internetplatform, tentoonstelling, boek en debat. Het brengt de hoopvolle verhalen van boeren en tuinders, groot en klein, veraf en dichtbij, die een op de veerkracht van de natuur geïnspireerde transitie van landbouw en voedselvoorziening hebben gerealiseerd. Het zijn de weergaves van ontmoetingen met individuen in hun eigen omgeving, die een hoopvol voorbeeld leveren van landbouw en voedselvoorziening.

Verhalen van boeren en tuinders, die op uiteenlopende wijzen en op verschillende schaal inzetten voor het rendabel bedrijven van een vorm van landbouw die geen roofbouw pleegt op de natuurlijke omgeving, maar daarmee zoveel mogelijk in harmonie is zelfs versterkend.

Een initiatief van fotograaf Ruud Sies en creatief producer Hanneke van Hintum, met vaste medewerking van video-editor Maurice Leentvaar en schrijver/filosoof Dirk van Weelden.

Wie: Voedselbanken Nederland
Categorie: Voedsel
Waar: Houten/landelijk
Website: www.voedselbankennederland.nl

De voedselbanken bleven ook tijdens corona mensen helpen en doen dat nog steeds.

Een klassieker onder de duurzame initiatieven en momenteel actueler dan ooit. Nog maar drie weken geleden verlaagden de voedselbanken de drempel voor het krijgen van een voedselpakket, omdat door de hoge inflatie steeds meer mensen in problemen komen met de kosten van hun levensonderhoud.

Door nood gedwongen maakten de voedselbanken het afgelopen coronajaar een enorme transformatie door. Van de één op andere dag moesten werkwijzen worden aangepast, vrijwilligers geworven en nieuwe regelgeving ingevoerd. Voedselbanken en Regionale Distributie Centra (RDC) toonden een enorme veerkracht en creativiteit en schakelde snel. Uitgiftetijden en -dagen werden gespreid, sommige voedselbanken stelden een deurbeleid in waardoor het aantal klanten dat binnen is beperkt werd en klanten werden op specifieke tijden uitgenodigd.

In plaats van uitdelen bij de voedselbank gingen sommige banken over op het thuisbezorgen van pakketten. Allemaal creatieve oplossingen die het mogelijk maakten dat de voedselbanken open bleven.

Naam: It Heidenskip Fûgelgebiet
Categorie: natuur
Waar: It Heidenskip (Fr)

Boeren en burgers creëren vogel-walhalla.

In en rondom het Zuidwest-Friese dorp it Heidenskip wordt het langzaam maar zeker een walhalla voor weidevogels. Dat is te danken aan dit netwerk van boeren, burgers en samenwerkende partijen.

Die zorgen voor een bloemenrijk en open landschap, waar onder meer de grutto, tureluur en kluut zich opperbest voelen. Al zo’n tien jaar geleden begon het project met de ontwikkeling van het nieuwe natuurgebied Wolvetinte. Dorpelingen zwoegden er dagenlang voor de aanleg van een eiland, waar inmiddels volop wordt gebroed. Daarbij zijn het afgelopen decennium op veertien plekken zogenoemde drasplassen aangelegd: stukken weiland die (tijdelijk) onder water komen te staan om betere leefomstandigheden voor weidevogels te creëren.

Ook werden op een stukje grond midden in het dorp bloemrijke borders aangelegd. Zo raken ook de inwoners van it Heidenskip betrokken, is de achterliggende gedachte. Dat lijkt te werken.

Naam: Klimaat en Energiekoepel (KEK)
Categorie: Energie
Waar: Landelijk
Website: www.klimaatenenergiekoepel.nl

Club van duurzame energieprofs.

Deze vrijwilligersorganisatie wil jonge energieprofessionals uit alle sectoren met elkaar verbinden, en is inmiddels aardig op weg. KEK telt ondertussen zo’n 800 ambassadeurs die de overheden adviezen geven, en zich vooral sterk maken om de ondernemingen waar ze werken te verduurzamen.

De koepel helpt de jongeren daarbij door ze in hun kracht te zetten en ‘gereedschappen’ aan te reiken. Zo stimuleert KEK met zijn Klimaatcampagne de jonge professionals om binnen hun bedrijven een zogeheten Klimaatstatement op te stellen. Dat zijn harde afspraken met de topmensen binnen hun bedrijven over wat die de komende twee jaar concreet gaan bijdragen aan de uitvoering van het Klimaatakkoord.

Inmiddels liggen er ruim twintig van deze Klimaatstatements op tafel bij onder
meer: Tata Steel, Shell en de Amsterdamse haven.

Naam: Lenteland
Categorie: voedsel
Waar: Empe
Website: www.lente.land.nl

Natuur en landbouw hand in hand

Natuur en landbouw kunnen hand in hand gaan, is het credo van Lenteland. Daarom is de organisatie bezig met het opzetten van – het is een mondvol – ‘regeneratieve gemeenschapsboerderijen’.

Agrarische bedrijven die gebruik maken van permacultuur, waarbij het natuurlijke ecosysteem wordt benut. En die via een coöperatieve vorm in het bezit zijn van alle betrokkenen. Binnenkort moet de eerste Nederlandse Lentelandboerderij een feit zijn. In het Gelderse Empe heeft de organisatie eind vorig jaar – met behulp van Land van Ons – een voormalig melkveebedrijf met aangrenzende percelen aangekocht, waar twee jonge boeren een gemengd bedrijf gaan runnen.

Op de 18 hectare van Erve Kiekebos is naast voedselproductie ook plek voor onder meer een voedselbos, zelfpluktuin, winkel en horeca. Zo moet de boerderij verankerd raken in de directe omgeving, wat Lenteland ook belangrijk
vindt.

Naam: Caring Vets
Categorie: duurzaamheid
Waar: landelijk
Website: www.caringvets.nl

Dierenartsen voor diervriendelijke veehouderij.

Een vereniging van dierenartsen die zich inzet voor het welzijn van dieren, lijkt op het eerste gezicht een open deur. Maar vooral in de intensieve veehouderij verkeren miljoenen beesten onder erbarmelijke omstandigheden, waartegen vakgenoten massaal in verzet zouden moeten komen, vindt Caring Vets.

Daarom zet het genootschap zich in voor een transitie naar een klimaat- en diervriendelijke veehouderij door gevraagd en ongevraagd politieke en maatschappelijke organisaties te informeren.

Ook gaat de vereniging de strijd aan met huisdierenleed. De huidige publiekscampagne
‘Koopgeenkortsnuit’ tegen de aanschaf (fokken is in Nederland al verboden) van onder meer bulldogs – die ongezond zijn door hun veel te korte neuzen – komt mede uit de koker van Caring Vets.

Naam: Meet je stad
Categorie: klimaat
Waar: Amersfoort
Website: www.meetjestad.net

Zelf op zoek naar kennis over klimaat

Bij dit initiatief voor burgerwetenschap zijn niet alleen beta’s op hun plek. Iedereen die nieuwsgierig is en dingen wil uitzoeken, kan zich aansluiten in de plaatsen waar de club actief is.

In onder meer Apeldoorn, Utrecht en Tilburg gaan speurneuzen aan de slag met vragen als: Wat is de sponswerking van de bodem bij hoosbuien?, Hoe goed isoleert een groen dak?, Welke plekken zijn het meest kwetsbaar voor extreme weersomstandigheden? Door zelf te meten wordt meer nagedacht over duurzaamheid en krijgen burgers kennis. Daardoor staan ze op gelijke voet met overheidsinstanties waarmee ze de discussie kunnen aangaan, is de gedachte achter Meet je stad.

De organisatie boekt inmiddels succes: het meetstation heeft zich ontwikkeld tot een mondiaal platform voor allerlei experimenten, en wordt ook door de reguliere wetenschap steeds serieuzer genomen.

Naam: LENA the fashion library
Categorie: circulair
Waar: Amsterdam
Website: www.lena-library.com

Kleding lenen, niet kopen.

De eerste kledingbibliotheek van Nederland noemt zich ‘een inloopkast voor modebewuste vrouwen’. Die kunnen in de Amsterdamse winkel of online er hun volledige kastinhoud huren, inclusief sieraden en tassen. Zo wil LENA vrouwen inspireren minder kleding te kopen, maar ze toch telkens wat ‘nieuws’ bieden.

De kledingsector geldt immers als een van de meest vervuilende industrieën ter
wereld. Bovendien is de consument kleding steeds meer als een wegwerpproduct gaan zien.

Inmiddels bestaat LENA vijf jaar, en doen de oprichters ook hun best ontwerpers en ondernemers te inspireren om met tijdloze en kwalitatief hoogwaardige mode-items te komen.

Naam: Groente- en fruitbrigade.
Categorie: voedsel
Waar: Poeldijk
Website: www.groentefruitbrigade.nl

Zij redden voedsel van de afvalbak

Wereldwijd gooien met z’n allen 33 procent van het geproduceerde voedsel weg, waarmee heel veel hongerige monden kunnen worden gevoed. Daarom is de brigade actief met het redden van fruit en groenten die anders zouden worden weggegooid.

De producten worden in kratten aangeleverd door haar leveranciers, of eigenhandig opgehaald. Vervolgens gaan de ongeveer 40 vrijwilligers in een van de drie locaties aan de slag met het uitzoeken en opnieuw verpakken van de spullen, die worden gedoneerd aan regionale distributiecentra van de voedselbanken.

De organisatie heeft sinds haar oprichting medio 2018 inmiddels 5 miljoen kilo groente en fruit gered, en voorziet 88.000 voedselbankklanten van gezond eten.

Naam: Klimaatdichters.
Categorie: duurzaamheid.
Website: www.klimaatdichters.org

Kunst kan de planeet redden

Kan kunst het klimaat redden? Deze beweging van 215 schrijvende Nederlandse en Vlaamse
woordkunstenaars meent van wel. Met hun gedichten en poëtische acties willen ze helpen het tij te keren voor de in crisis verkerende planeet. Poëzie als verzet tegen de klimaatmoeheid.

Op verschillende festivals en ‘groene’ evenementen laten de Klimaatdichters hun stem horen. En hun bundel Zwemlessen voor later – waarvan de opbrengst naar One World Tree Planting gaat- beleeft zijn derde druk. “De kracht van poëzie zit in de concentratie en het stilzetten van de tijd – mensen dwingen om te stoppen, kijken, en voelen”, stelde de jonge Vlaamse dichter Moya de Feijter die aan de wieg stond van de Klimaatdichters in een interview met Trouw.

Naam: Mangrove Maniacs Bonaire.
Categorie: Groen
Waar: Bonaire
Website: www.mangrovemaniacs.org

Via mangroven natuur en klimaat helpen

De mangroven zijn van groot belang voor de biodiversiteit van het eiland Bonaire. De bomen, die met hun ‘voeten’ in het water staan, vormen broedkamers voor zeedieren en vogels. Ook zorgen de bossen voor de kustbescherming en zijn ze kampioenen CO2-opslag.

Desondanks doet het eilandbestuur nagenoeg niks aan het dichtgroeien van de kreekjes, de levensaders van de mangrovebossen. Daarom komen op het eiland sinds zeven jaar de Mangrove Maniacs in actie.

Naam: Betuwewind.
Categorie: energie
Waar: Geldermalsen
Website: www.betuwewind.nl

Windenergie-coöperatie als inspiratiebron

Burgerwindcoöperatie West-Betuwe – kortweg Betuwewind – met ruim duizend leden is eigenaar van zeven windmolens in twee windparken langs de A15. De geleverde stroom gaat naar Betuwestroom en wordt vervolgens aan de leden geleverd voor de kostprijs. Betuwewind maakt jaarlijks fors winst, waarvan 90 procent wordt geïnvesteerd in duurzame projecten.

Zo is er een vergunning aangevraagd voor 2,5 hectare zonnepanelen boven de bramenstruiken van een Ophemerts teeltbedrijf. De panelen zorgen voor energie en bieden tegelijkertijd beschutting aan het gewas. Ook is de coöperatie bezig met een voedselbos aan de rand van Geldermalsen.

Betuwewind was er in 2014 al vroeg bij, en is een inspiratiebron voor nieuwe coöperaties.

Naam: 52 weken duurzaam.
Categorie: duurzaamheid
Waar: Utrecht
Website: www.52wekenduurzaam.nl

Duurzaam doen, met humor

Dit kleine clubje Utrechters stimuleert de 17.000 deelnemers iedere week via hun ‘feel
good-campagne’ een duurzame uitdaging aan te gaan. Daarvoor hebben ze elke zeven dagen een
humoristisch en prikkelend filmpje op hun website, waar ook allerlei tips en trucs zijn te vinden.

De onderwerpen lopen uiteen van: tegels wippen, afval rapen, tot zelf schoonmaakmiddelen maken. Steevast spreekt Serge, een van de initiatiefnemers, aan het einde van het filmpje de woorden: “We gaan het gewoon doen!” Met kleine stapjes op weg naar een duurzaam bestaan, is het idee achter ‘52 weken’.

Zo wordt een groener bestaan behapbaar, én je leven leuker volgens dit enthousiaste gezelschap. Onder meer omdat je je gezonder gaat voelen, en geld bespaart. De Utrechters begonnen
in 2021 met hun campagne, en hebben inmiddels een stevige en enthousiaste community, die voor de nodige spin-off zorgt.

Naam: Rechtstreex.
Categorie: voedsel
Waar: Rotterdam/Den Haag
Website: www.rechtstreex.nl

Eten bij de boer in de buurt

Dankzij deze lokale voedselketen kunnen Zuid-Hollanders producten van lokale telers en makers kopen bij zestig wijkpunten in de regio’s Rotterdam en Den Haag. Met zijn nieuwsbrief bereikt Rechtstreex wekelijks 15.000 mensen, van wie er 4000 regelmatig etenswaren bestellen van de in totaal 150 producenten.

Die boodschappen maken weinig transportkilometers, zijn seizoensgebonden en verpakkingsarm, wat resulteert in een lage CO2-voetafdruk. Daarbij helpt de organisatie ‘haar’
agrariërs zo duurzaam mogelijk te werken. Rechtstreex zag in 2013 het levenslicht, en meldt jaarlijks nog steeds met 30 procent te groeien.

Naam: Cool Down City
Categorie: wonen
Waar: Rotterdam
Website: www.cooldowncity.com

Zij planten bomen tegen de hitte

Meer groen helpt Rotterdam bij het bestrijden van zijn zomerse hittestress, is het motto van Cool Down City. Daarom stimuleert oprichter Charlotte van der Heiden sinds 2020 haar stadsgenoten om zoveel mogelijk bomen te planten.

De baby-exemplaren ofwel zaailingen, die anders bij het gft-afval belanden, kunnen Rotterdammers gratis ophalen bij het zogeheten Bomendepot en op verschillende
parkeerplaatsen in de stad. Ook krijgen ze dan informatie over waar de bomen – in overleg met de gemeente – de grond in mogen.

Het doel van Cool Down City is het aantal bomen in de stad te verdrievoudigen. Inmiddels staat de teller op ruim 5000 geplante stuks. En heeft Van der Heidens onderneming navolging gekregen in andere gemeenten, waaronder Den Haag.

Naam: Voedselpark Amsterdam
Categorie: Voedsel
Waar: Amsterdam
Website: www.voedselparkamsterdam.nl

Voedselpark in plaats van distributiecentrum

Het voedselpark is een maatschappelijke coalitie van burgers, professionals, ondernemers, politici en wetenschappers om te komen tot echte inclusieve regeneratieve oplossingen die van onderop ontstaan.

Daarnaast wil het voedselpark aandacht besteden aan de waarde van grond rond steden. Die waarde is anders dan de financiële waarde en het bouwen van distributiecentra. In de Lutkemeerpolder bij Amsterdam zou namelijk een distributiecentrum van Ahold komen maar dat is tegengehouden door de actiegroep Behoud de Lutkemeerpolder (nr 90 Duurzame 100).

Voor het voedselpark heeft een groep van 4.455 mensen inmiddels 4,5 ton bij elkaar gelegd. Daarnaast wordt samengewerkt met Land van Ons als investeerder. 

Naam: GraanGeluk
Categorie: groen
Waar: Renkum
Website: www.graangeluk.nl

Van Silfhout herstelt het boerenlandschap

Deze stichting gaat voor niks minder dan het herstel van het oorspronkelijke, natuurlijke
boerenlandschap van de Veluwezoom. Dat doet initiatiefnemer Marcel van Silfhout – voormalig
onderzoeksjournalist – door akkers in Renkum, Wageningen en Bennekom nieuw leven in te blazen.

Daar moeten weer oude streekgranen wuiven, in combinatie met inheemse akkerkruiden. Zo kunnen de arealen die dertig jaar braak lagen na het gebruik van drijfmest en monocultuur met snijmais weer op adem komen. Van de bodem verbeterende oergranen, waaronder zomergerst, eenkoorn en zwarte emmer, wordt onder meer bier en brood gemaakt.

Ondertussen groeit het aantal akkers dat Van Silfhout in de oude luister herstelt, en redde hij en passant ook nog een oude pruimenboomgaard van
de ondergang.

Naam: Limes Bubble Barrier
Categorie: afval
Waar: Katwijk
Website: www.coastbusters.nl

Met een nieuw opvangsysteem plastic uit de rivier halen.

Jaarlijks belandt er via de rivier de Oude Rijn twee ton plastic in de zee bij Katwijk. Reden voor Coast Busters om in actie te komen. De Katwijkse stichting, die zich inzet voor de bestrijding van de plastic soep aan de Noordzeekust, presenteerde in juli van dit jaar het zogenoemde Limes Bubble Barrier.

Dit bellenscherm dat als opvangsysteem dienst doet, functioneert door een geperforeerde buis op de bodem van de rivier waarin lucht wordt geblazen. Zo ontstaan luchtbellen die het in het water zwevende plastic omhoog duwen, waarna het kan worden afgevangen. Deze diervriendelijke methode, waaraan door verschillende overheden en organisaties werd bijgedragen, krijgt als het aan Coast Busters ligt nog een ambitieus vervolg: een monitorings- en educatiecentrum van nationale allure.

Naam: Plastic Peuken Collectief
Categorie: afval
Website: www.plasticpeukencollectief.nl

Deze club wil verbod op plastic sigarettenfilters.

Dit collectief van elf milieuorganisaties en bedrijven streeft naar een algeheel verbod van niet-afbreekbare plastic sigarettenfilters. In Nederland belanden er daarvan jaarlijks miljarden op straat.

Niet alleen een smerig gezicht, maar ook slecht voor het milieu. Weggegooide peuken lekken
giftige stoffen in de grond of het water, waaronder: nicotine, arscenicum en benzeen. Door te lobbyen bij de landelijke politiek probeert het collectief het tot voor kort onderbelichte onderwerp – een van de grootste vormen van plasticvervuiling – op de agenda te krijgen. En ook door openbaar actie te voeren.

Sinds 2019 worden tijdens de jaarlijkse Plastic PeukMeuk Cleanup miljoenen zwerfpeuken
opgeruimd door vrijwilligers in verschillende dorpen en steden. Vorig jaar deden 88 plaatsen mee, en dit jaar gaat de actie internationaal in zeven andere landen.

Naam: De Fruitmotor
Categorie: voedsel
Waar: Geldermalsen
Website: www.defruitmotor.nl

Coöperatie die restappels verwerkt.

Proost! Deze ketencoöperatie uit de Betuwe is in 2016 opgericht om van appels met een plekje ciders en alcolholvrije zogeheten ‘sprankels’ te maken. Inmiddels heeft De Fruitmotor bijna 230.000 kilo restappels verwerkt in zijn drankjes. Naast het tegengaan van voedselverspilling werkt de club ook aan het verbeteren van de natuur en het landschap. Van de opbrengsten van de ciders en sprankels worden bloemvelden ingezaaid.

Uit een onderzoek van de Universiteit Wageningen bleek dat in
boomgaarden die aan De Fruitmotor leveren het aantal wilde bijensoorten daardoor van negen naar achttien is gestegen. Ook helpt de coöperatie – met ruim 200 leden – onder meer in de
Kuilenburgerpolder de biodiversiteit te bevorderen. En leert ze jonge fruittelers in spe op een
duurzame manier hun vak uit te oefenen.

Naam: Symphony of Soils
Categorie: groen
Website: www.symfonyofsoils.nl

Zij brengen belang van een gezonde bodem onder de aandacht.

De organisatie die achter deze poëtische naam schuil gaat, wil het belang van een gezonde bodem breed onder de aandacht brengen. Naast bewustwording kweken bij de burgers, helpt ‘Symphony’ boeren op weg die op een duurzamere manier landbouw willen bedrijven.

Ook zet de organisatie zich in voor wetenschappelijk onderzoek, en het sluiten van de kringloop. Afgelopen voorjaar voerde ze actie onder de noemen ‘Give a shit!’. Boeren riepen burgers toen op hun poep en pies bij hen in te leveren. De faecaliën bevatten kostbare voedingsstoffen bevatten die allemaal in het riool verdwijnen.

Hoog tijd dat daar een einde aan komt, stelt Symphony of Soils.

Naam: Kerngroep Ring Utrecht
Categorie: groen
Waar: Utrecht
Website: www.stopverbredingringutrecht.nl

Bewoners in verzet tegen verbreding A27/A12.

Dit in 2010 opgerichte samenwerkingsverband van Utrechtse milieu- en bewonersgroepen staat sinds de nazomer weer op zijn achterste benen. Eind augustus tekende minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat het nieuwe Tracébesluit A27/A12 Ring Utrecht: een wegverbreding waarvoor onder meer ruim 700 bomen op het landgoed Amelisweerd – ten oosten van Utrecht – worden opgeofferd.

Een bizar want achterhaald plan dat bovendien 1500 miljoen moet kosten, stelt de
kerngroep, die wederom in beroep is gegaan bij de Raad van State. De jarenlange strijd is dus nog niet gestreden voor het samenwerkingsverband, dat de gemeente en provincie Utrecht aan zijn zijde heeft.

Ook die partijen vinden dat de eeuwenoude natuur van Amelisweerd – waar veel Utrechters rust en vertier vinden – niet verloren mag gaan. Naast verzet biedt het samenwerkingsverband ook
alternatieven. Zo bracht het vorig najaar een tweede rapport uit, dat aantoont dat betere
verkeersdoorstroming ook kan worden bereikt zonder de open tunnelbak ter hoogte van landgoed Amelisweerd te verbreden.

Naam: Holwerd aan zee
Categorie: groen
Waar: Holwerd
Website: www.holwerdaanzee.nl

Dijkdoorbraak helpt dorp en natuur.

Het krimpdorp in Noordoost-Friesland moet weer – net als vroeger – een bruisend kustdorp worden, vindt deze stichting van Holwerdse burgers. Een doorbraak in de dijk, die de connectie met de Waddenzee herstelt, betekent volgens haar naast economisch gewin dankzij toerisme, ook tal van kansen voor de natuur.

Door de coupure in de dijk ontstaat een binnenlands brak getijdengebied met ruimte voor broedeilanden en vismigratie. Ook met het oog op de klimaatverandering is het volgens
de stichting wenselijk. “De dijken kunnen niet eindeloos worden verhoogd – ook moet er gekeken worden naar meer ruimte voor het water.”

Ondertussen heeft Holwerd al 46 van de benodigde 63 miljoen bij elkaar gekregen om de plannen uit te voeren.

Naam: StadsWormerij coöperatie UA.
Categorie: groen
Waar: Amersfoort
Website: www.stadswormerij.nl

Wormen verwerken afval tot bodemverbeteraar

Het idee: Wormen verwerken organisch afval tot een excellente bodemverbeteraar, waar deze
Amersfoortse coöperatie dankbaar gebruik van maakte. Sinds 2019 heeft ze 40.000 kilo gft-afval bij bedrijven in de stad opgehaald – met een elektrische Spijkstaal of bakfiets – die is omgezet in
zogenoemd vermicompost.

De natuurlijke kunstmestvervanger werd op verschillende verkooppunten
aangeboden in statiegeldemmers. Daarbij stimuleerde de Stadswormerij mensen om ook zelf
wormenhumus te maken door onder meer workshops en lezingen te geven.

Maar de Stadswormerij moest deze zomer de huidige locatie verlaten en heeft de productie ontmanteld. Ook voor burgerinitiatieven is het soms vallen en opstaan. De initiatiefnemers zoeken naar mogelijkheden voor een doorstart. De circulaire pionier was een sociale onderneming met leerwerkplekken voor mensen met een beperking.

Naam: 1000 Geveltuinen
Categorie: groen
Waar: Rotterdam

Vijf kilometer geveltuin erbij.

Van je achtertuin heb jij plezier, maar van je geveltuin de hele buurt. Dat is het devies van
Rotterdammer Raymond Landegent, die deze campagne in 2020 aftrapte. Al binnen vijf maanden waren de duizend geveltuinen in de havenstad een feit. Niet alleen een mooi gezicht, maar ook goed voor de biodiversiteit, afwatering en verkoeling van de stad.

De geveltuin is geen nieuwe fenomeen, maar de frisse en enthousiaste manier waarmee de mini-tuintjes op de kaart worden gezet wel.

Inmiddels hebben Oss en Alkmaar de campagne gekopieerd, en voor dit jaar wordt gemikt op twintig deelnemende gemeenten. Sowieso komt er dit jaar dankzij dit initiatief in Nederland 5 kilometer aan geveltuin bij.

Naam: Green Phenix
Categorie: afval
Waar: Willemstad (Curaçao)
Website: www.greenphenix.com

Zij beschermen schildpadden tegen plastic.

Deze sociale onderneming verzamelt plastic zwerfafval op het Caribische eiland, waar vervolgens
bruikbare producten van worden gemaakt. Jaarlijks wordt er 5000 kilo kunststof troep opgeruimd langs de vloedlijn.

Daarbij concentreren de vrijwilligers zich op de ‘legstranden’ van de zeeschildpadden, omdat de dieren door het eten van plastic geen eetlust meer hebben en zodoende
verhongeren. Ook zorgt de organisatie voor inleverlocaties voor burgers, en een ophaaldienst voor bedrijven.

Daarbij voert ze bewustwordingscampagnes om de Curaçaoënaars te stimuleren duurzaam
met hun plastic vuilnis om te gaan. Dankzij de ‘Make the turtle smile’ (Laat de schildpad glimlachen) – in samenwerking met de Sea Turtle Conservation van het eiland – belandden ondertussen 100.000 plastic flessen niet op de vuilstortplaats, maar in de recyclemachines van Green Phenix.

Naam: Buurtkastjes
Categorie: duurzaamheid
Waar: Purmerend
Website: www.stichtingsogoed.nl

Wie iets over heeft, zet het in het kastje.

Dankzij deze groeiende beweging verschijnen op steeds meer plekken in het land buurtkastjes. Wie boodschappen over heeft, kan ze daar achterlaten. En wie ze goed kan gebruiken, kan ze er 24/7 ophalen. Door te delen voorkom je voedselverspilling, help je anderen die het minder goed hebben, en draag je bij aan een sociale buurt.

Drie vliegen in één klap. Momenteel zijn er zo’n 200 buurtkastjes. Die kunnen vanzelfsprekend zelf worden gemaakt, maar ook gekocht bij een houtwerkplaats voor
mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt (zie website). In een aantal plaatsen werden de kastjes door de gemeenten en/of woningcoöperaties betaald.

Naam: Het Levend Archief
Categorie: Groen
Waar: Amsterdam

Website: https://hetlevendarchief.nl

Bedreigde plantensoorten in een zadenarchief

Het Levend Archief wil een back-up maken van de natuur. Meer precies: van Nederlandse
planten. Tweehonderd bedreigde plantensoorten zijn inmiddels veilig opgeborgen in wat het
begin moet vormen van een Nationale Zadencollectie.

Vrijwilligers werken hiervoor samen met lokale experts, terreinbeheerders, wetenschappers en botanische tuinen. Ze verzamelen zaden van bedreigde plantensoorten om deze te bewaren voor het nageslacht, en voor natuurherstelprojecten.

Daarbij gaat het nadrukkelijk om inheemse soorten. Want, vinden de
initiatiefnemers, het goedbedoelde zaaien met bijen- en vlindermengsels heeft ecologisch
vaak een averechts effect. Waarom dat is, en om het verhaal te vertellen van lokale bijzondere
soorten, maakt Het Levend Archief gebruik van informatiepanelen, zogenoemde zaadhofjes
en exposities.

Ook werkt deze organisatie aan inheemse zadenmengsels voor verantwoorde
vergroening.

Naam: Coöperatie GOED
Categorie: Energie
Waar: Landelijk
Website: https://cooperatiegoed.nl

Groene energie opwekken en de winst delen

Deze burgerbeweging ontwikkelt duurzame energieprojecten en laat de opbrengsten ervan
volledig ten goede komen aan huishoudens en maatschappelijke organisaties die dat het
hardste nodig hebben.

Zo zorgt dit initiatief voor de opwek van meer duurzame energie én
voor financiële steun aan gezinnen in energie-armoede. Ook sport, cultuur en sociale
initiatieven die klem komen te zitten door de hoge energierekening krijgen steun.

Waar de opbrengsten precies terecht komen wordt bepaald in goed overleg met de investeerders, maar altijd in de buurt. Wie de opzet sympathiek vindt, kan kosteloos GOEDe Vriend worden.
Vrienden vergroten de slagkracht van het initiatief.

Enerzijds omdat een stevige organisatie locatie-eigenaren en gemeenten eerder overtuigt om in te stappen in energieprojecten. Anderzijds doordat lokale Vrienden nodig zijn om gebruik te maken van de Postcoderoosregeling.

Naam: Coöperatie Deelslee
Categorie: Mobiliteit
Waar: Eemsdelta
Website: https://deelslee.nl

Betaalbaar elektrisch rijden in de plattelandsregio

Je zal maar in de Eemsdelta wonen en ergens heen willen. Wie dan geen auto voor de deur
heeft, moet beschikken over planningsvermogen en geduld. OV-verbindingen zijn er maar
matig; mobiliteitsdiensten zijn er voor commerciële aanbieders niet interessant.

Om die reden startten inwoners, samen met de gemeente, een initiatief voor elektrisch deelvervoer: Deelslee. Voor een prikkie maken inwoners van 16 dorpen in de regio kennis met de
elektrische auto, en met deelvervoer.

Sommige inwoners verkochten inmiddels hun eigen auto en maken alleen nog gebruik van DeelSlee. Gemiddeld werd tot dusverre met elk van de 25 deelauto’s 20.000 km per jaar gereden. Dat komt neer op een half miljoen elektrische kilometer per jaar: een jaarlijkse vermindering van 50 ton CO2 per jaar.

Naam: Jongerenpanel Duurzaam Friesland
Categorie: Duurzaamheid
Waar: Leeuwarden
Website: https://sparkthemovement.nl/spark/jongerenpanel-duurzaam-fryslan/

Jongeren maken Friesland duurzamer

Het Jongerenpanel Duurzaam Fryslân biedt Friese jongeren de mogelijkheid om de provincie
en gemeenten te adviseren over duurzame thema’s. Het Jongerenpanel is er om de mening
van de jongeren te vertalen naar concrete adviezen, om jongeren te vertegenwoordigen bij
besprekingen en evenementen, en om duurzaamheid onder jongeren te promoten.

De adviezen van het panel bestaan niet uit droge beleidsstukken naar aanleiding van wekenlang
onderzoek vanachter de computer, maar zijn gebaseerd op interactie met de jongeren.

Door deelname aan het panel maken zij op een interactieve manier kennis met actuele
vraagstukken die voor hen, het milieu en de toekomst van belang zijn. Zo kunnen ze het heft
in eigen handen nemen om hun provincie, stad of dorp mooier en duurzamer te maken.

Categorie: Groen
Waar: Eindhoven
Website: https://www.struikroven.nu/

Planten redden bij sloop- en renovatieprojecten

Al sinds 2019, toen Struikroven begon als een buurtproject in Eindhoven, weet dit initiatief
zich jaarlijks een plaats te verwerven in de Trouw Duurzame 100. Struikrovers zijn
buurtbewoners die zich bekommeren om het groen dat doorgaans verloren gaat wanneer
gebouwen gesloopt of gerenoveerd worden.

Zij geven het geredde groen een tweede leven in hun eigen omgeving. Dat is nodig, vindt de organisatie, omdat er op deze manier jaarlijks honderden voetbalvelden aan groen verloren gaan.

Inmiddels zijn door het hele land al tientallen struikroofacties uitgevoerd: niet alleen groen en circulair, maar ook avontuurlijk en sociaal. Struikroven is voor de deelnemers vaak een opstapje naar meer contacten in de buurt, en naar meer duurzaamheid.

Naam: Go Clean
Categorie: Afval
Waar: Duiven
Website: https://www.facebook.com/StichtingGoCleanDeLiemers/

Data als hulpmiddel tegen zwerfafval

GoClean, al eerder te vinden in deze lijst, heeft zich inmiddels ontwikkeld tot een landelijk
netwerk. Data spelen een belangrijke rol in hun missie om Nederland zwerfafvalvrij te
maken. Door foto’s te maken van plekken met veel zwerfafval bouwen de vrijwilligers van
GoClean mee aan een Zwerfafvalkompas.

Dat doen ze samen met een breed scala aan afvalrapers uit andere afvalinitiatieven, gemeenten en bijvoorbeeld studenten. Op basis van bijna zeven miljoen zwerfafvalfoto’s besloot GoClean het afgelopen jaar extra aandacht te besteden aan sigarettenpeuken. Op enkele honderden locaties telden vrijwilligers zes weken lang weggegooide sigarettenfilters.

Jaarlijks komen ruim 6,3 miljard plastic filters in de Nederlandse natuur terecht, ontdekten ze. De afvalrapers schreven er een rapport over en adviseerden daarmee de Kamercommissie voor Infrastructuur en Waterstaat om het filter op sigaretten af te schaffen.

Naam: Consuminder Parkstad
Categorie: Circulair
Waar: landelijk
Website: https://www.consuminderhuisparkstad.nl/

Spullen delen en leren waarderen

Oprichter Annemiek van Deursen van het Consuminderhuis in het Zuid-Limburgse
Landgraaf zou het liefst in elke stad in Nederland een consuminderhuis willen zien.
Particulieren en bedrijven kunnen er overtollige kleding, speelgoed, witgoed en voedsel
inleveren.

Die landelijke droom is sinds de opening van het eerste Consuminderhuis in 2019
nog niet in vervulling gegaan, maar in Heerlen en Brunssum staat er inmiddels ook een,
binnenkort gevolgd door Pekela en Nunspeet.

De jury vindt het bijzonder dat dit initiatief gericht is op kansarmen en aansluit bij wat deze groep belangrijk vindt: eerst schulden aanpakken en (weer) een stabiel leven opbouwen, pas dan kan er ruimte ontstaan om na te denken over duurzaamheid. In kookworkshops en naailessen leren deelnemers om meer te doen met minder.

Naam: Vereniging Drentse Voedselbossen
Categorie: Groen/Voedsel
Waar: Beilen
Website: https://drentsevoedselbossen.nl

Een boom planten en in leven houden.

Elk voedselbos succesvol en levensvatbaar maken, dat is het doel van de vereniging (i.o)
Drentse Voedselbossen. Dat er behoefte bestond aan een platform om kennis en ervaringen
uit de wisselen over dit onderwerp, bleek toen een cursus ‘ontwerp je voedselbos’ niet acht
maar ruim tachtig deelnemers trok.

De vereniging heeft inmiddels honderd leden en is aanspreekpunt voor inwoners, overheden en bedrijven voor vragen rond voedselbossen. De vereniging verzorgt lezingen, cursussen, excursies; leden kijken bij elkaar de voedselboskunst af, delen stekjes en inspireren elkaar. De landelijke en regionale ambities om meer bomen te planten kunnen pas (letterlijk) vrucht afwerpen als die bomen na de aanplant ook blijven leven.

De vereniging helpt daarbij, onder het motto: ‘Het beste moment om een boom te
planten was twintig jaar geleden. Het één na beste moment is overmorgen.’

Naam: Tiny Forest
Categorie: Groen
Waar: Landelijk
Website: https://www.ivn.nl/tinyforest

Burgers ontdekken de natuur in stadsbosjes

Tiny Forest is groot aan het worden. Nederland telt inmiddels 167 minibosjes op
schoolpleinen en in buurten; zo’n 3000 tuineigenaren legden een Tuiny Forest aan met een
doe-het-zelf pakket. En ook internationaal schieten de minibossen als paddenstoelen uit de
grond.

Het ultieme doel van het Tiny Forest project is kinderen weer verliefd te laten worden
op de natuur. Door het planten en verzorgen van een eigen minibos, leren ze ook hoe zij zelf
natuur kunnen herstellen. Dat is hard nodig, want veel kinderen in Nederland komen nooit in
de natuur.

En passant zijn er alleen al in Nederland 265.000 nieuwe bomen geplant die, zo bleek uit
onderzoek van Wageningen University & Research, hittestress in stedelijk

Naam: Lekkernassûh
Categorie: Voedsel
Waar: Den Haag
Website: https://lekkernassuh.org

Duurzaam eten bereikbaar voor alle Hagenaars

Minstens zeven seizoensgroenten in een verspakket voor een eerlijke, maar toch betaalbare
prijs. Wekelijks zijn de pakketten op te halen bij een van de vier pop-up markten of zeven
afhaalpunten in Den Haag.

Iedereen kan meehelpen in ruil voor zogeheten ‘timebank-uren’, die je (onder andere) kunt besteden aan eten van Lekkernassûh. Hier snijdt het mes aan twee kanten: boeren krijgen een extra afzetmarkt, voelen zich gewaardeerd en gesteund om goed voor het land te zorgen; deelnemers voelen een band met de boeren en zijn zich meer bewust
van waar hun voedsel vandaan komt en wat seizoensgroenten zijn.

Ze delen recepten en tips over gezond en lekker eten, en worden creatiever in het koken. Ook voor mensen die elders niet goed meekomen of aan de bak kunnen, is er plaats bij Lekkernassûh.

Naam: Kledingbank Maxima
Categorie: Circulair
Waar: Provincie Groningen
Website: https://www.kledingbankmaxima.nl/

Groningse modezaken helpen minima en milieu

Dankzij 250 vrijwilligers kunnen jaarlijks 7000 bezoekers komen winkelen in zeven
kledingbanken in de provincie Groningen. Jaarlijks wordt er in Nederland 124 miljoen kilo
kleding weggegooid. Ongeveer de helft daarvan is nog goed en wordt bij de Maxima’s in de
winkel gehangen voor een tweede leven; de andere helft gaat naar een textielverwerkend
bedrijf.

Mensen met een uitkering of een laag inkomen zijn welkom om bij Maxima te komen
winkelen. Regionale en landelijke kleding- en schoenenzaken worden actief benaderd om
restpartijen te schenken. Ook nodigt Maxima particulieren uit om kleding te doneren. Op die
manier belandt er jaarlijks 150.000 – 200.000 kilo minder kleding en schoenen op de
Groningse afvalberg.

Naam: Guerilla Gardeners
Categorie: Groen
Waar: Landelijk
Website: https://guerrillagardeners.nl/

Guerilla Gardeners zetten de buurt in bloei

Guerrilla gardeners wippen stoeptegels voor geveltuinen, beplanten boomspiegels en zetten
bloemen tussen de standaard struiken in het gemeentepark. ‘Dat zorgt voor levende straten
vol vogels, vlinders en bijen’, zo droomt de organisatie. ‘Kinderen klauteren in het groen en
volwassenen ontmoeten elkaar tijdens het tuinieren of koffie drinken.’

Wie mee wil doen hoeft zich niet aan te melden. De kracht van guerrillatuinieren zit er juist in dat mensen zélf de schep oppakken en hun straat intrekken. Zij kennen hun woonomgeving het beste en weten heel goed waar nog kansen zijn voor meer groen. Steeds meer gemeenten laten
-misschien mede dankzij deze organisatie- bewoners officieel plekken adopteren, zoals
geveltuintjes en boomspiegels.

Naam: Kening
Categorie: Groen
Waar: Leeuwarden en omgeving
Website: https://www.facebook.com/KeningfaneGreide/

Acties voor een levend boerenland

De Greidhoeke is een uitgestrekt weidegebied tussen Franeker en Sneek. Vroeger vonden
weidevogels hier een ideaal leefgebied; tegenwoordig is er veel intensief gebruikt grasland.
Dit burgerinitiatief bracht de discussie over een natuurinclusief platteland op gang.

Samen met tientallen andere organisaties stelden ze een tien-stappen-plan op voor herstel van
soortenrijkdom. Met De Belofte voor een Nieuwe Lente, introduceerde Kening een jaarlijks
terugkerend ritueel, waarbij bewoners en boeren hun beloftes vernieuwen aan de Friese
soorten.

Kening brengt mensen in beweging om daadwerkelijk aan de slag te gaan met
biodiversiteitsherstel, op welke manier dan ook: het Living Lab Natuurinclusieve Landbouw,
het theaterstuk Koning van het Grasland, een internationaal weidevogelcongres in Workum.
Met het Ecosystem Restoration Camp werden alvast 25 hoogstamfruitboomgaarden geplant
op erven in de Greidhoeke.

Naam: Hòfinan Ser’i Otrobanda
Categorie: Voedsel
Waar: Willemstad, Curaçao
Website: https://www.facebook.com/hofiseriotrobanda/

Inspirerende stadstuintjes in Willemstad

Tijdens de coronalockdowns begon Cindy Eman op leegstaande terreinen in de binnenstad
van Willemstad (Curaçao) met de aanleg van volkstuintjes voor buurtgenoten in de relatief
arme volksbuurt waar ze woont. Van de opbrengst vulde ze voedselpakketten voor de buurt.
Nu zijn de opbrengsten voor de buurtbewoners en vrijwilligers die haar helpen.

Het initiatief maakt ook ‘vierkantemetertuintjes’: bakken met voldoende plantjes voor een jaar.
Buurtgenoten kunnen zo’n bak bestellen, maar niet vrijblijvend: zij moeten verplicht een
cursus tuinieren volgen en een klein bedrag betalen.

Cindy: “Het is mijn ambitie dat mensen gezonder kunnen leven en eten, en dat mensen meer en beter voor zichzelf en elkaar kunnen zorgen.” De organisatie legde afgelopen jaar ook vier voedselbossen aan in de binnenstad en leerde een groeiende groep eilandbewoners om zelf voedsel te verbouwen.

Naam: Stadsboeren
Categorie: Voedsel
Waar: Amsterdam
Website: http://www.stadsboeren.org/

Mobiele moestuinbakken op leegstaande locaties

Stadsboeren bouwt en verhuurt mobiele moestuinbakken, zodat Amsterdammers zelf hun
eigen groenten kunnen verbouwen op leegstaande plekken in de stad. Al sinds 2011 runt Tim
de Broekert met een groep vrienden dit collectief, geïnspireerd op een grote urban farm in
Kreuzberg in Berlijn. Onder het motto: ‘groenten verbouwen verbindt’ inspireren ze
buurtbewoners in de stad om samen te tuinieren, zodat ze meer in contact komen met hun
eten en met elkaar.

Op iedere locatie zetten de Stadsboeren een programma met activiteiten
op voor en met de omwonenden, zoals bijvoorbeeld workshops moestuinieren. Zo wordt de
stad een beetje groener, leren buurtbewoners elkaar beter kennen en krijgen tijdelijk
leegstaande locaties een nuttige bestemming.

Naam: Transitiemotor
Categorie: Duurzaamheid
Waar: Nederland
Website: https://www.detransitiemotor.nl/

Beweging van mensen die duurzaamheid stimuleren.

Veel duurzaamheidsinitiatieven zijn inspirerend, maar hebben moeite om impact te maken.
Want wat als burgers wel willen veranderen, maar de overheid of het bedrijfsleven niet? Met
die insteek begon De Transitiemotor tijdens de coronalockdown van 2020. De Transitiemotor
is een verzameling duurzaamheidsinitiatieven, groot en klein.

Het doel: de duurzame transitie zichtbaar maken en versnellen, door burgers mee te krijgen, en vervolgens actief met overheid en bedrijfsleven in gesprek te gaan.

Sinds vorig jaar is onder andere een aftakking in Utrecht ontstaan, en het landelijke Netwerk
Burgerberaad, waarin burgers mee kunnen denken (en lobbyen) over
duuurzaamheidsdillema’s. Ook bracht De Transitiemotor de Nederlandse tak van de
Wellbeing Economy Alliance-beweging mede tot stand, die pleit voor een omvorming van
het economische systeem vanwege het klimaat.

Naam: Butterfly Upcycling
Categorie: Circulair
Waar: Wijchen
Website: https://www.butterfly-upcycling.nl/

Afgekeurde materialen een nieuw leven geven.

Een messenrek met magneten, een boekensteun van oude LP’s en een ‘ge-upsyclede’-tafel:
met dit soort producten wil het initiatief Butterfly Upscyling de afvalstroom van bruikbaar
materiaal tegengaan, en tegelijkertijd mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt
aan een zinvolle baan helpen. Initiatiefnemer Juul Heko Adang wil zijn ‘circulaire
vaardigheidscentrum’ voor eind 2022 openen, en rondom Nijmegen het weggooien van
materiaal tegengaan.

Elk weekend trekken Nederlanders massaal naar de Ikea voor ‘fast furniture’, ziet Adang,
terwijl het ‘upcyclen’ van oude meubels men dichterbij het ‘ambachtelijke vakmanschap van
meubelmaken’ kan brengen. De belangstelling van de gemeente Wijchen zou groot zijn, en
een designmeubelwinkel heeft zich bij dit initiatief aangesloten. Zij doneren licht
beschadigde meubelonderdelen, de opgeknapte meubels verkoopt Butterfly Upcycling terug
aan de winkel.

Naam: KrijgdeKleertjes
Categorie: groen
Waar: Nederland
Website: https://www.krijgdekleertjes.nl/

Ouders ruilen kinderkleding met elkaar

Kinderen groeien als kool, en hun kleren groeien helaas niet mee. Handig voor
kledingwinkels die alsmaar nieuwe truitjes en broekjes willen verkopen, maar niet echt
duurzaam als die vervolgens maar een half jaar gedragen worden en daarna op zolder
belanden.

Tien jaar geleden richtten vier moeders daarom de website Krijgdekleertjes op,
waar ouders hun gebruikte kinderkleren kunnen ruilen. Op de website van Krijgdekleertjes
kunnen ouders de kinderkleding waar hun kind is uitgegroeid aanbieden en ruilen voor een
pakket in de juiste maat. Inmiddels zijn er vijfendertig ruilpunten door het hele land, en
ruilden ouders bijna twaalfduizend pakketten via de website.

Naam: Doorgeefluik
Categorie: circulair
Waar: Houten

Doorgeefluik bezorgt vluchtelingen spullen.

Een voedselbank, maar dan voor spullen. Zo zou je het Doorgeefluik in Houten kunnen
omschrijven. Toen in 2015 veel vluchtelingen in het Utrechtse dorp neerstreken, maakte
Aleid Groothof er haar missie van om hen aan meubels en bijvoorbeeld fietsen te helpen.

Inmiddels kent iedereen uit Houten de Doorgeefluikbakfiest met aanhanger, die meubels
ophaalt bij mensen thuis, of van het grofvuil op straat. Zeven jaar na de oprichting staat het
Doorgeefluik niet alleen klaar voor vluchtelingen, maar voor iedereen in de omgeving
Houten die onder een minimuminkomen leeft.

Ook woningcorporaties doen steeds vaker een beroep op Het Doorgeefluik, bij het leegruimen van woningen. Meubels belanden niet langer in een grote container, maar vinden een weg naar een tweede leven.

Naam: Behoud het Lutkemeer
Categorie: natuur
Waar: Amsterdam
Website: http://behoudlutkemeer.nl/

Amsterdammers laten Lutkemeerpolder niet los.

“Een prachtige polder met vruchtbare grond: daar wil je toch geen distributiecentrum
bouwen?” Was getekend, actiegroep Behoud het Lutkemeer, die al sinds 2018 strijdt tegen de
plannen voor een bedrijventerrein tussen Amsterdam Osdorp en Schiphol.

De groep bezorgde burgers vindt dat bouwen op ‘greenfields’ niet van deze tijd is, en al helemaal niet voor een bedrijventerrein waarvan de maatschappelijke noodzaak onduidelijk zou zijn.

Sinds de oprichting doken achter steeds meer ramen van Amsterdammers ‘Behoud het
Lutkemeer’-posters op, voerden de actiegroep publieksacties uit, maakten ze een krant en
eisten ze hun plek op in de media.

In september riepen ze burgers op om ‘creatieve routebordjes’ te schilderen op het plein voor de Stopera, om de Amsterdamse ambtenaren de
weg naar de polder te wijzen.

Naam: Stichting Fietsus 

Categorie: circulair 

Waar: Groningen 

Fietsen als oplossing voor duurzaamheidsproblemen 

Op jonge leeftijd was Pia Sloots al gefascineerd door de ontdekking dat je met een ketting, tandwiel en een beetje trappen vooruit kunt komen. Maar voor een meisje dat ‘goed kon leren’, lag het niet voor de hand om fietsenmaker te worden. Toch repareert ze via haar Stichting Fietsus in Groningen ze al zeven jaar fietsen, waarvan de opbrengst naar fietsvriendelijke en duurzame doelen in binnen- en buitenland gaat. 

In Oeganda kunnen nu bijvoorbeeld vijftien zorgmedewerkers op de fiets huisbezoeken doen. Ook medefinancierde Fietus fietsen voor Oegandese docenten, waardoor ze tijd overhouden om eigen voedsel te verbouwen. Steeds meer Groningers laten hun fiets bij Fietsus onderhouden, of schenken een fiets die kan worden opgeknapt, of waarvan Fietsus losse onderdelen hergebruikt. 

Naam: Naar een Duurzame Ooijpolder 

Categorie: natuur 

Waar: Berg en Dal 

Website: https://www.duurzame-ooijpolder.nl/index.html 

Burgers samenbrengen voor de Ooijpolder

Al twee hectare aan bomen en twee hectare en heggen hebben ze gepland. Voor het komende jaar staat weer drie hectare op de planning. ‘Niet lullen, maar poetsen’, zo zou je het credo van dit burgerinitiatief kunnen samenvatten, allemaal met het doel ‘de afnemende biodiversiteit in de Ooijpolder in de gemeente Berg en Dal te pareren.’ Het initiatief stimuleert duurzame landbouw, biodiversiteit, natuurverbindingen en vergroening van percelen van bewoners en grondeigenaren. 

Naar een Duurzame Ooijpolder hielp onder meer burgercoöperatie Land van Ons met het verwerven van een perceel van vijfentwintig hectare landbouwgrond. Ook ontwikkelde het daar een wandelpad om het draagvlak onder burgers te vergroten. En dan brengen de initiatiefnemers ook nog eens gemeenten, waterschappen en andere instanties samen met boeren en burgers. 

Naam: Bee Foundation 

Categorie: groen 

Waar: Groenekan 

Website: https://bee-foundation.nl/ 

Imker Sonne Copijn wil de bijenliefde verspreiden. 

Geen bijles, maar bij-les. Dat is één van de activiteiten waarmee Bee Foundation, opgericht door imker Sonne Copijn, de wilde bij weer in de schijnwerpers wil zetten. Het idee: kinderen, pubers, studenten en volwassenen de wereld door de ogen van de wilde bijen laten zien. Bee Foundation onderscheidt zich dit jaar met een wilde bijenexpeditie op de Floriade in Almere, waar drieduizend leerlingen leren over bloeiende bloemen, gemaaide bermen en het verschil tussen fietsen langs ‘grasfalt’ of kruidenrijke weiden.

Ook blijft de Bee Foundation ‘bijenoases’ aanleggen door het hele land: bloemrijke plekken die ideaal zijn voor insecten en vogels. Tienduizend hectares aan bijenoases binnen tien jaar, dat is het doel. Educatie is een ander speerpunt: al honderdvijftig leerlingen hebben samen tweeduizendvijfhonderd inheemse struiken geplant.

Naam: Polder PV 

Categorie: energie 

Waar: Leiden 

Website: http://www.polderpv.nl/ 

Peter Segaar is zonnepaneelfan en deelt zijn kennis. 

Het orakel van de Nederlandse zonne-energie woont in Leiden. Bewoner Peter Segaar legde twintig jaar geleden panelen op zijn dak en raakte verslingerd aan zonnestroom. Zelfs op fietsvakantie gaat hij zonneparken bekijken. Op een eigen website plaatst hij alles wat los- en vastzit, zolang het maar over panelen gaat.

Bovenal staat Segaars website vol met grafieken, die blootleggen hoeveel zonnepanelen er in Nederland liggen en hoeveel groene stroom die opwekken. “Ik ben er fulltime mee bezig”, zei Segaar eerder in een interview met Trouw. Zijn website heeft inmiddels een groot bereik, en de Leidenaar wordt inmiddels serieus genomen door overheden en experts. Zo kan één man een soort instituut worden op het gebied van kennis over zonnepanelen. Een boegbeeld voor zonnestroom. 

Naam: Ons Eten Den Haag 

Categorie: voedsel 

Waar: Den Haag

Website: https://www.ons-eten.nl/ 

Duurzaam eten voor elke wijk 

Zelf groenten verbouwen in moestuinbakken, duurzaam eten beschikbaar maken in alle wijken, een voedselraad naast de gemeenteraad en les over voeding op de basisschool: Ons Eten Den Haag zet zich op allerlei manieren in voor de voedseltransitie. Het doel is een duurzamere voedseltoekomst voor de stad, met minder voedselverspilling en gezond eten voor iedereen. Het initiatief heeft inmiddels navolging gekregen, met het pas begonnen Ons

Eten Zoetermeer. Daarnaast delen de initiatiefnemers hun kennis landelijk in de voedselbeweging, bijvoorbeeld via Voedsel Anders en het netwerk stadslandbouw. De gemeente Den Haag en de provincie Zuid-Holland zijn in ieder geval blij, vooral met de positieve toon van het initiatief. 

Naam: Zadenbibliotheek Nederland 

Categorie: natuur 

Waar: Nederland 

Website: https://www.zadenbibliotheeknederland.nl/ 

Bij de Zadenbibliotheek leen je geen boeken maar zaden. 

Vijf jaar geleden begon de Zadenbibliotheek als een klein initiatief in Friesland, om zaden van groenten, planten en bloemen te verspreiden. Inmiddels telt het initiatief zestig locaties in tien provincies, waarvan de helft er het afgelopen jaar bij zijn gekomen. Bij een zadenbibliotheek lenen mensen geen boeken, maar zaden, gratis en voor niets. Gebruikers zaaien, en winnen thuis nieuwe zaden van hun beste planten, waarvan een deel teruggaat naar de bieb.

De missie: zaaikennis terugbrengen bij de burger. En omdat jong geleerd oud gedaan is, richt de Zadenbibliotheek zich in het bijzonder op kinderen, bijvoorbeeld via zaailessen op basisscholen, waar in Friesland en Drenthe al zeker zeventienhonderdvijftig kinderen aan meededen. Via het boekje ‘Joepie zaadjes van de zadenbieb’ stimuleert het (groot)ouders om met kinderen te zaaien. 

Naam: Erfdelen 

Categorie: wonen 

Waar: Deventer 

Website: https://www.erfdelen.nl/ 

Sociaal, duurzaam en kleinschalig wonen op een voormalig boerenerf

Tweeduizendvijfhonderd mensen staan al op de lijst van belangstellenden, en dat is gezien de woningnood geen verrassing. Aan de keukentafel bedachten de initiatiefnemers voor henzelf het concept: sociaal, duurzaam en kleinschalig wonen op een voormalig boerenerf.

Nu de Nederlandse landbouw op de schop moet, bieden de boerenerven van gesaneerde boeren kansen voor mensen die wel in buurtschappen op zo’n erf zouden willen wonen.

Erfdelen organiseert het netwerk en het contact tussen belangstellenden, deskundigen, overheden en banken. De ambitie is om enkele honderden boerenerven te helpen ontwikkelen tot fijne, duurzame plekken om te wonen, met aandacht voor elkaar. 

Naam: Urban Street Forest 

Categorie: groen/natuur 

Waar: Amsterdam 

Website: https://www.urbanstreetforest.com/ 

Bomen planten in Nederland en het buitenland. 

Het begon allemaal met het plan een grijze flat in Amsterdam te vergroenen. Acht jaar later organiseerde Urban Street Forest boomplantdagen in Nederlandse steden en dorpen, maar ook in onder meer Berlijn, Zurich en verschillende Spaanse dorpen.

Ook is het in de handel van CO2-compensatie gestapt, en heeft het een educatieproject voor kinderen waarmee scholen zelfstandig mee aan de slag kunnen. In Zuid-Spanje werkt een deel van het team niet alleen aan het planten van bomen, maar ook aan behoud van water bij toenemende droogte. Op dit moment probeert het initiatief het aantal partners in Afrika uit te breiden, om zo nog meer impact te kunnen maken. 

Naam: The Green Rider 

Categorie: groen 

Waar: Nederland 

Een oproep aan artiesten om hun macht groen te gebruiken

Tien flessen champagne, een chaise longue en ongelimiteerd paprikachips. Dat soort wensen houden sommige artiesten erop na als ze ergens optreden. Juist zo’n eisenlijst, een rider genoemd in de muziekindustrie, kan een redding zijn voor het milieu.

Muzikanten kunnen daar namelijk, bij wijze van addendum, groene eisen aan toevoegen wanneer ze ergens een show geven. Speakers op groene stroom, veganistische maaltijden, geen plastic polsbandjes of wegwerpbekers zijn welkome toevoegingen, stelt UIMA, een koepel van muziekagentschappen, die namens duizend Nederlandse en internationale artiesten concerten plant en regelt.

De eerste Nederlandse mega-band die een volledig groene rider aanneemt moet nog komen, maar kijkend naar het toenemende aantal duurzaamheidsmaatregleen op de grote festivals afgelopen zomer, lijkt The Green Rider zeker wat losgemaakt te hebben. 

Naam: Het Hof van Cartesius 

Categorie: circulair 

Waar: Utrecht 

Website: https://www.hofvancartesius.nl/ 

Broedplaats toont de volgende generatie bouwers 

In Utrecht is het als creatief zzp’er of duurzaam ondernemer niet makkelijk om een betaalbare werkruimte te vinden. Tegelijkertijd laat de Nederlandse bouwsector een enorme afvalberg na. Het Hof van Cartesius biedt met haar duurzame broedplaats de oplossing.

Begonnen in 2017, is het Hof inmiddels uitgegroeid tot een permanente broedplaats voor honderdtwintig circulaire, sociaal en groene ondernemers. Het Hof is vooral vernieuwend in hoe ver het gaat met het bouwen met gebruikte materialen. In plaats van nieuw beton, hebben paviljoens een funderingsvloer van oude betonnen perrondelen.

De Boomtoren is een drie verdiepingen hoog voorbeeld van bouwen met vijfennegentig procent gebruikte materialen. Het Hof geeft rondleidingen aan zo’n duizend professionals per jaar vanuit het hele land, en fungeert als leerstoel voor een nieuwe generatie bouwers.