In de podcast De Schrik van Roden gaat Trouw-journalist Maarten van Gestel op zoek naar Jacob Luitjens, de laatste oud-nsb’er van Nederland: de Schrik van Roden.
Beluister de eerste zes afleveringen hieronder. Op donderdag 6 januari verschijnt de slotaflevering.
Lees ook deze verhalen:
Interview: Maarten van Gestel maakt het verhaal van ‘De Schrik van Roden’ minder zwart/wit
Maarten van Gestel ging op zoek naar oud-NSB’er Jacob Luitjens. In zijn podcast over ‘De Schrik van Roden’ roept hij luisteraars op tot empathie met iemand die net zo oud was al hijzelf toen Luitjens tijdens de oorlog de verkeerde kant koos.
Lees hier het interview met Maarten van Gestel.
Arjen de Groot (91) was SS-kindsoldaat. ‘De schaamte heb ik al die jaren opgekropt’
Voor de meeste Nederlanders was Adolf Hitler tijdens de oorlog een soort duivel. Maar Arjen groeit op in een gezin waar hij ‘als een soort god’ wordt gezien. Nog steeds voelt Arjen in zijn ziel de littekens van zijn NSB-jeugd.
Lees hier het hele verhaal op Trouw.nl
Politieke top wist zich geen raad met oud-NSB’er Jacob Luitjens, blijkt uit vrijgegeven notulen
Nederland wilde ‘De Schrik van Roden’ na zijn vrijlating in 1995 het liefst terugsturen naar Canada of Paraguay. Toen dit niet lukte, heeft hij in stilte een verblijfsvergunning gekregen. De toenmalige staatssecretaris vreesde anders voor nog meer ophef.
– Deel 1: De opdracht van een oude nazi-jager –
De 91-jarige oud-nazijager Jack Kooistra vertelt over de oud-NSB’er Jacob Luitjens. De enige die hij zou hebben opgespoord, die nog zou leven. Staat de nu 102-jarige Luitjens nog steeds achter de ideeën van Hitler, vraagt Jack zich al decennia af. En kan de 26-jarige journalist Maarten van Gestel niet naar hem op zoek?
– Deel 2: De martelvilla –
Het is 1944. Als 18-jarige jongen wordt Jan Postema opgepakt en naar een villa gestuurd, waar hij gemarteld wordt. Het was de NSB’er Jacob Luitjens die hem daarheen stuurde. Jan, nu 95, herinnert zich hoe hij onderwater werd geduwd, tot stikkens toe. Welke littekens liet Jacob Luitjens na in het Drentse dorp Roden? Wat was de rol van zijn vader, een fanatiek NSB’er die het hele dorp tot het nazisme wilde bekeren? En waarom zou je tijdens een oorlog de kant van de vijand kiezen?
– Deel 3: De klopjacht –
1950. Na zijn ontsnapping uit Kamp Westerbork is Jacob Luitjens spoorloos verdwenen. In Nederland wacht hem een levenslange gevangenisstraf. Een straf zo zwaar dat je kan vluchten wat je wilt, maar justitie zal je nooit vergeten. Waar verstopt Jacob Luitjens zich? In een religieuze kolonie in Paraguay? In een wereldstad in Canada? Decennia later later krijgt de Drentse journalist Sjoerd Post een anonieme tip, en gaat hij op onderzoek uit.
– Deel 4: Het proces –
1983. Jacob Luitjens is ontmaskerd. In zijn nieuwe thuisland Canada rijzen steeds meer vragen op over het verleden van de vriendelijke labinstructeur. De media dringen zich aan hem op. En daar blijft het niet bij: in stilte bereidt de Canadese justitie een enorme rechtszaak tegen de oud-NSB’er voor. Luitjens dreigt het land uitgezet te worden. Maar dat laat hij niet zonder slag of stoot gebeuren – en zijn christelijke geloofsbroeders al helemaal niet.
– Deel 5: De bezinning –
1992. In Nederland wacht een kille gevangeniscel op de inmiddels 73-jarige Jacob Luitjens. Houdt de bejaarde oud-NSB’er zich daar staande? En, als we uitzoomen, als we nu, haast tachtig jaar na de oorlog, alle feiten opnieuw onder de loep nemen, hoe terecht is deze straf dan? Jacob staat bekend als De Schrik van Roden. Maar bestond die bijnaam überhaupt tijdens de oorlog? Is Jacob wel de grote, beruchte oorlogsmisdadiger zoals Nederland hem herinnert – of is zijn verhaal vooral een mythe?
– Deel 6: Op zoek naar Jacob –
Sinds zijn vrijlating is er niets meer van Jacob Luitjens vernomen. Niet of hij ooit terug kon keren naar zijn vrouw en kinderen in Canada. Niet of hij ooit afstand nam van het nazisme. Hoe liep het af met de oud-NSB’er? Hoe zou hij nu zelf op zijn verleden terugkijken, tenminste – als hij met 102 jaar oud inderdaad nog steeds leeft? Het is tijd om naar hem op zoek te gaan. Waar is Jacob Luitjens nu? En wil hij zijn verhaal vertellen?
– Deel 7: Slotaflevering –
Deze podcast begon met de opdracht van de bejaarde nazijager Jack Kooistra om op zoek te gaan naar Jacob Luitjens. Om te zien of de oud-NSB’er, tachtig jaar na de Tweede Wereldoorlog, afstand neemt van het nazisme. Wat is er van Jacob Luitjens geworden? Zou hij, als 102-jarige, nog willen en kunnen praten? Dat hoor je in deze laatste aflevering van De Schrik van Roden.
Interview: Maarten van Gestel maakt het verhaal van ‘De Schrik van Roden’ minder zwart/wit
Maarten van Gestel ging op zoek naar oud-NSB’er Jacob Luitjens. In zijn podcast over ‘De Schrik van Roden’ roept hij luisteraars op tot empathie met iemand die net zo oud was al hijzelf toen Luitjens tijdens de oorlog de verkeerde kant koos.
Arjen de Groot (91) was SS-kindsoldaat. ‘De schaamte heb ik al die jaren opgekropt’
Voor de meeste Nederlanders was Adolf Hitler tijdens de oorlog een soort duivel. Maar Arjen groeit op in een gezin waar hij ‘als een soort god’ wordt gezien. Nog steeds voelt Arjen in zijn ziel de littekens van zijn NSB-jeugd.
Politieke top wist zich geen raad met oud-NSB’er Jacob Luitjens, blijkt uit vrijgegeven notulen
Nederland wilde ‘De Schrik van Roden’ na zijn vrijlating in 1995 het liefst terugsturen naar Canada of Paraguay. Toen dit niet lukte, heeft hij in stilte een verblijfsvergunning gekregen. De toenmalige staatssecretaris vreesde anders voor nog meer ophef.
De Schrik van Roden werd gemaakt door Maarten van Gestel. Eindredactie: Gabriella Adèr. Montage, mixage en muziek: Daniel de Booij. Voormontage: Bastiaan van Oorde. Aanvullende productie: Joris Belgers en Kevin Goes. Coördinatie Trouw: Martijn Roessingh. Illustraties: Gemma Pauwels.
Deze podcast is mede mogelijk gemaakt door Stichting Christelijke Pers en Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten. Speciale dank aan het Nationaal Archief, het Drents archief, het NIOD, het Fries Museum, Beeld&Geluid.
Ook dank aan alle stemacteurs die aan deze podcast hebben meegewerkt: Jara Israëls / Frank Ritger / Iris Pronk / Klaas Bruinsma / Jan Oosterhuis / Udo en Gisela Bakker / Mark Middel / Hessel von Piekartz / Joris Belgers / Kevin Goes / Lotje van den Dungen / Ruud Wensink / Karin Douma.
Volg ons: