HOOP

Ze waren pas naar Parijs verhuisd, Joris van Gennip en zijn vrouw Deniz Ertas van Gennip. Toen sloeg corona toe. “In Parijs gold een van de heftigste lockdowns ter wereld”, vertelt Van Gennip. Maandenlang was de stad afgesloten en liepen er militairen op straat. 

Van Gennip kon met zijn perskaart nog wel naar buiten maar zijn vrouw niet. “Ze heeft maandenlang binnen gezeten, en dat als danseres. Dat was dubbele misère. Onze tijd in Parijs zou een nieuwe start moeten zijn maar het werd extreme gevangenschap.” 

Op de laatste dag van de strenge lockdown, 27 april, neemt Van Gennip zijn vrouw met een journalistieke smoes mee de straat op. Voor een fotoserie op de lege Rue de Rivoli, de Kalverstraat van Parijs. “We konden toch even onze vrijheid pakken, middenin de pandemie. Mijn vrouw danste op straat. De foto straalt vrijheid uit, en hoop naar de toekomst. Dit was hét moment van het jaar.”

Weer of geen weer, één à twee keer per week zwemmen deze anonieme dames in het grauwe water van de Gouwzee in Noord-Holland. Simpelweg in een badpak, zonder foefjes. 

Patrick Post woont in de buurt en ziet de dames regelmatig een duik nemen. Het brengt hem op een idee voor deze themabijlage. “Deze vrouwen verbeelden voor mij vitaliteit en gezondheid”, zegt Post.  De fotograaf vertelt dat hij zich erom verwonderd dat er vanuit de overheid zo weinig de nadruk wordt gelegd op een gezonde levensstijl, sterk, sportief en vitaal zijn en het verhogen van de weerstand. “In deze coronatijd zorgt vitaliteit voor een perspectief voor de toekomst. Dat noem ik hoop. Maar pas sinds kort hoor ik de minister over bewegen en gezond eten, terwijl artsen al veel langer het belang van een gezonde levensstijl benadrukken. Wat mij betreft moeten we daar veel meer aandacht aan geven.”

Reyer Boxem draait er niet omheen: hij is geen man van grootse visuele interpretaties. Ook verstopt de fotograaf geen symboliek in zijn werk. Eerder ziet hij zichzelf als een soort ‘boodschappenjongen’ die door het land dwaalt en vervolgens gretig gebruik maakt van het feit dat hij overal en nergens komt. De  foto’s die hij vervolgens terloops kan maken, noemt hij ‘bijvangst’. Het zijn die foto’s waar Boxem het van moet hebben, al zegt hij het  zelf. Zo trof hij in Scharmer, dat ergens middenin de provincie Groningen op een zandrug ligt, een gekapt bos aan. Boxem trapte op de rem en greep zijn camera. “Ik zie in deze foto iets fris en groens en jongs te midden van een afgebroken landschap. Dat is een simpele vorm van symboliek die bij mij past. En het mooie is dat een ander misschien wel veel meer in deze foto ziet.”

Wat biedt er nou meer hoop en troost dan muziek?, dacht fotograaf Maartje Geels. “Als ik me even niet zo goed voel zet ik muziek op. Muziek past bij elke stemming”, aldus de fotograaf uit Amsterdam. Niet eerder luisterde ze zoveel muziek als dit jaar. Thuis, tijdens het hardlopen of als ze even haar gedachten wil verzetten. 

“Mijn smaken zijn verschillend. Van blues tot Nick Cave, DeWolff, Billie Eilish, Johnny Cash of Betty Davis. Door het op te zetten hou ik de moed er in.”

Voor de foto kwam Geels uit bij haar goede vriend Joost Broere uit Rotterdam. “Hij is mijn ultieme muziekluisteraar, met zijn platenwasser en kasten vol elpees de reiken tot aan het plafond. Hij heeft het luisteren naar muziek tot kunst verheven.”

Het moet niet te beladen worden, vindt Bram Petraeus. De fotoserie van de reis met zijn pas gekochte camperbus staat voor zijn hoop. Nu reed hij langs de grens door Drenthe, Twente en de Achterhoek. Petraeus hoopt dat hij als corona voorbij is, grenzen weer vervagen. Heel Europa wil hij met zijn bus verkennen, en tussendoor schiet hij foto’s.

Maar het verhaal achter de foto’s laat Petraeus niet onbewogen. Hij kocht de camperbus van de erfenis van zijn vriendin, die anderhalf jaar geleden op jonge leeftijd overleed aan kanker.

Na een moeilijk jaar besloot Petraeus van het geld iets moois te kopen. Er klinkt een lach als hij erover vertelt. “Blijkbaar zijn camperbussen door de pandemie ontzettend populair, dus ik heb best lang lopen zoeken. Op Marktplaats is het meest gezochte woord ‘gratis’. Op twee stond: ‘camperbus. Nu hoop ik op mooier weer en dat het virus weer pleiten gaat. Dan kan ik op pad.”

Als Fouad Hallak een wens mag doen, dan hoopt hij dat er snel een einde komt aan de oorlog in Syrië. Dat er gerechtigheid komt voor alle Syrische slachtoffers, en niet te vergeten de mensen die hun ziel hebben opgeofferd voor een betere toekomst van Syrië. 

In 2016 vluchtte Hallak, fotograaf en verpleegkundige, vanuit Syrië door Europa naar Nederland. Hier werd hij opgevangen in Utrecht, dat hij nu zijn woonplaats noemt. 

In zijn stad, op het Domplein, staat het verzetsmonument. Een zes meter hoog beeld van een vrouw met een fakkel, ter ere van het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Daar maakte Hallak de foto van de man, het jongetje en de Syrische vlag tijdens een stil protest. 

“Het was een spontane foto maar ik put er hoop uit”, zegt Fouad. “Ik zie in die foto dat er met een nieuwe generatie ook een toekomst is voor Syrië. Zij zal het land weer opbouwen.” De tekst onder het monument raakt Fouad. Hij kent de woorden. 

‘Gedenk uw dooden die den goeden strijd 

gestreden hebben in gerechtigheid.

Draagt voort hun vlam, zij zijn gebleven,

maar in dien gloed wordt ons nieuw leven.’

Ieder gezin heeft zo zijn vocabulair, is de inschatting van Martijn van de Griendt. Koosnaampjes of andere stopwoordjes. Bij de fotograaf thuis is dat ‘hupsje doen.’ 

Hij vertelt dat zijn vriendin ontzettend positief is ingesteld. “Als ik even niet vrolijk ben, gewoon zoals iedereen dat wel eens niet is, dan zegt zij altijd ‘hupsje doen.’ Mijn dochtertje is nog geen twee maar ze kent de tekst en het ritueel. Als er ‘hupsje doen’ wordt gezegd, dan vindt ze het leuk om met z’n drieën te gaan springen.”

Voor Van de Griendt staat ‘hupsje doen’ symbool voor hoop en geluk. Omdat het hem doet denken aan zijn gezin. “We zitten in de ellende van de coronacrisis maar samen met hen maakt het allemaal geen reet uit. We hebben genoeg aan elkaar. Zoals die ochtend in Bergen aan Zee in het hotel, ik zette het op de foto.”

De fotograaf liep al langer rond met het idee om zijn rechterpols te tatoeëren. Op zijn linker staat al een kindertekening. Toen hij van deze krant de vraag kreeg om ‘hoop’ in beeld te vatten, kwam het idee in een stroomversnelling. “Het verzoek van Trouw heeft de doorslag gegeven, en achteraf was ik net op tijd”, vertelt de Van de Griendt. “Een paar dagen later kwam de nieuwe lockdown en moesten ook tatoeëerders de deuren sluiten.” 

“Toen ik in Arnhem aan een fotoproject rondom een grote flat werkte, hoorde ik over een dansende jongen in de buurt. Ik hoefde niet lang te zoeken. Al van een afstand zag ik hem dansen in de voortuin met een koptelefoon op. Ik werd spontaan blij van dat beeld.  Zijn moeder vertelde dat Keynoa, zoals hij heet, dit al tien jaar elke dag doet. De buurman zei: ‘We hebben hier geen zon nodig, we hebben Keynoa.’ Zulke kleine dingen doen mij goed.”