CORONA IN BEELD

Of het coronavirus Arie Kievit nog verrast? Absoluut, zegt fotograaf. Kievit kreeg in de zomer net als veel anderen even het gevoel dat het ergste misschien achter de rug was. De ziekenhuizen lagen immers veel minder vol en het virus leek getemd. Het was ijdele hoop.

Opnieuw brengt Kievit het leed dat wordt veroorzaakt door het virus in beeld. Dat doet hij sinds februari, onder meer als fotograaf voor Trouw. De foto’s die hij schoot tussen februari en oktober bundelde Kievit in een fotoboek: ‘Corona – crisis in beeld’. Vanaf volgende week ligt het boek in de winkel. .

Kievit herinnert zich dat het in maart en april niet gemakkelijk was om jezelf toegang te verschaffen tot een ziekenhuis in coronastand. “Toen de ziekenhuizen hier vol stroomden zagen we vooral beelden uit China en Italië. Maar ik wilde juist de crisis in eigen land in beeld brengen.”

Kievit werd hij na enkele weken door het Rode Kruis toegelaten tot een noodhospitaal in het Theaterhotel De Oranjerie van Van der Valk in Roermond. Het is een klus die de fotograaf is bijgebleven. “Daar lagen patiënten die zogezegd ‘te goed voor het ziekenhuis maar te slecht voor thuis’ waren. Ouderen, die weinig baat meer hadden bij een plek op de ic.”

Daar overlijden mensen, zag Kievit. Soms zonder familie, zoals begin april in het noodhospitaal in Roermond. Middenin het boek zien we de dunne benen van een 92-jarige man, liggend in een ledikant. De man draagt een luier. Drie vlotte jonge meiden staan om het bed in de hotelkamer. “Ze kwebbelden gezellig door, stelden de man gerust en zorgden dat hij toch niet alleen was. Het was triest, maar ook mooi om te zien hoe de verpleegkundigen de man bijstonden.”

Kievit legde de coronacrisis vast in Roermond, Groningen en Amersfoort. Maar vooral in Zuidwest-Nederland. Vanuit zijn woonplaats Nieuw-Beijerland kwam hij in Rotterdam, Dordrecht, Katwijk, Breda, Bergen op Zoom en Tilburg. Hij fotografeerde bij verjaardagen en begrafenissen, de speech van Rutte en demonstraties van Viruswaanzin en in verpleeghuizen, revalidatiecentra en mondkapjeswinkels.

Het voornemen om een fotoboek te maken heeft Kievit aanvankelijk niet. Het is zijn vrouw die voor het eerst een balletje opwerpt: ‘je hebt zoveel foto’s van de crisis, moet je niet een boek maken?’ Een bevriende uitgever heeft wel oren naar de publicatie. En zo verschijnt het twaalfde fotoboek van de hand van Kievit. “Achteraf denk ik dat dit een van mijn belangrijkste boeken is geworden”, zegt Kievit. “Dit is zo’n heftig stukje van onze geschiedenis. En buiten alle ellende om is de coronacrisis een fotogeniek onderwerp. Er gebeurt van alles in ziekenhuizen en teststraten, mensen houden afstand en overal zien we mondkapjes. Er is direct en indirect leed, en dat zo dichtbij.”

Kievit voelt zich thuis tussen de witte jassen en mondkapjes. De fotograaf begon zijn carrière in de jaren negentig met een bijbaantje bij de Daniël den Hoedkliniek in Rotterdam. Daar schoot hij plaatjes voor het personeelsblad en andere uitingen in het kankerziekenhuis. Ondertussen studeerde Kievit in de avonduren aan de fotoacademie in Den Haag.

Inmiddels noemt Kievit zichzelf ook wel de hoffotograaf van het Rode Kruis. Voor de noodhulporganisatie kwam hij veel in rampgebieden. Zo bracht Kievit de gevolgen van de ebola-uitbraak in Afrika in beeld. Maar nu speelt de ramp zich ook af in eigen land. “Dat is een vreemde gewaarwording. Ik kan wel zeggen dat ik wat gewend ben, maar het verdriet went nooit. Ook niet nu ik weer dezelfde beelden zie.”

Ook in de omgeving van Kievit raken mensen geïnfecteerd met het virus. Nu vaker dan tijdens de eerste golf in maart en april. “Toen vond ik het zelf doodeng”, zegt Kievit. “Ik ben pas 55 geworden en ook niet de jongste meer. Zeker in die beginmaanden was er nog weinig bekend over het virus. Ik zie mezelf als een fitte, sportieve persoon. Maar ook fitte mensen lagen op de intensive care. Daar lag ik wel eens wakker van. Inmiddels gelukkig niet meer.”

Onverwacht eindigt het boek met het meest directe gevolg van het virus: mensen in beschermende pakken die zorgen voor ernstig zieken patiënten. Kievit: “Het zou een boek over de eerste golf worden maar de tweede golf is er al.” De pandemie herhaalt zich gevoelsmatig en dat is terug te zien in de foto’s, die op elkaar gaan lijken. Toch blijft Kievit ze schieten. “We moeten de crisis in beeld blijven brengen. En laten we tegelijk die eerste golf in godsnaam niet vergeten. Er is zoveel gebeurd, zoveel voor altijd veranderd.”