75 JAAR BEVRIJDING
75 JAAR BEVRIJDING
75 jaar geleden werd Nederland bevrijd. Stapje voor stapje veroverden de geallieerden Nederland, tot de capitulatie. Trouw laat de mensen aan het woord die in 1944 en 1945 de bevrijding van de Duitse bezetter zelf hebben meegemaakt.
18 augustus 1944: de eerste Amerikanen komen
‘Wij wisten in die tijd wel dat het einde van de Duitse bezetting naderde, maar wanneer precies de Amerikanen zouden komen, wisten we niet. En op 18 augustus in dat jaar is er iets gebeurd, dat… ja, dat emotioneert me nog erg…” Bér Schroen – nu 89, toen 14,5 – verwelkomde de eerste Amerikaanse pantserwagens.
17 september 1944: de Slag om Arnhem
Jan Loos (toen 14, nu 89) woonde in het midden van de heftige strijd in Oosterbeek, buiten Arnhem. In een kelder van de buurvrouw wist hij met zijn moeder en zusje ternauwernood te overleven.
26 oktober 1944: de bevrijding van Vught
In het Brabantse Vught bevond zich tijdens de oorlog een berucht concentratiekamp. Marie Verbraeken-Blommaart (toen 24, nu 98 jaar oud) zat er wegens haar verzetswerk in 1944 gevangen. Wat ze daar meemaakte, krijgt ze ook na driekwart eeuw niet van haar netvlies, vertelt ze. ‘Al die naakte lijven graaiden over me heen.’
8 november 1944: de Slag om de Schelde
Jakob Boersma (toen 14, nu 89 jaar oud) beklom ‘s avonds het dak van de pastorie in het dorp Kloetinge op Zuid-Beveland en volgde de strijd van de Slag om de Schelde. “Het eerste verhaal dat ik altijd vertel over de bevrijding, gaat over een voor mij verschrikkelijke ervaring met een stuk of tien Duitse soldaten.”
December 1944: de Hongerwinter
Jan de Graaf (toen 16, nu 91 jaar oud) woonde op een boerderij in het Friese Kollumerzwaag. Op een boerderij had je nooit honger, ook niet tijdens de Hongerwinter. Jan herinnert zich de mensen uit Rotterdam die te voet waren gekomen en uitgehongerd aanklopten bij de boerderij.
30 december 1944: 3000 mannen uit Roermond weggevoerd
Op 30 december 1944 kwamen 3000 Nederlandse mannen hun schuilplaatsen uit en werden ze weggevoerd door de Duitsers. Annie Parren-Cornelissen (toen 18, nu 97) moest afscheid nemen van haar verloofde Sef.
27 januari 1945: de bevrijding van Auschwitz
Vlak voor de bevrijding van vernietigingskamp Auschwitz, maandag 75 jaar geleden, moesten tienduizend gevangenen het kamp verlaten van de Duitsers. Max Rodrigues Garcia (toen 20, nu 95), een Joodse jongen uit Amsterdam, was een van hen. ‘Ik heb Auschwitz geroken met mijn neus, gehoord met mijn oren.’
14 februari 1945: het bombardement op Dresden
Kees Verhulst (toen 22, nu 96) maakte het bombardement op Dresden van dichtbij mee. Als dwangarbeider werkte hij in een wapenfabriek vlakbij de stad. ‘Het was bij ons, op 8 kilometer afstand, zo helder verlicht alsof het dag was.’
17 april 1945: de bevrijding van Overijssel
Warner Pap (toen 17, nu 92) voer in zijn roeiboot enkele Canadezen de IJssel over. Toen was Overijssel bevrijd.
5 mei 1945: Nederland wordt bevrijd
Christina Nap-Hasselaar (toen 21, nu 95), gelovig protestantse, kwam in het verzet. Ze werkte na de bevrijding bij de binnenlandse strijdkrachten in Zevenaar. ‘Doodschieten of niet? Ik moest de doorslag geven.’
LEES MEER
Klik hier voor Trouw uit mei 1945
De Berlijnse Regina begon haar leven in de bunker
Op maandag 20 april 1945 veroverden de Sovjets Berlijn. Regina Schwenke, op dat moment zeven jaar oud, woont dan al bijna haar hele leven in bunkers. “Wie zelf de bommen heeft horen vallen, kan beter vertellen dan historici.”
Voor de geallieerden was de bevrijding van Nederland bijzaak
Liefst acht maanden duurde de bevrijding van Nederland, 75 jaar geleden. Militair historicus Wim Klinkert verklaart drie keerpunten in de strijd tegen de Duitsers. ‘De bevrijding van Nederland bestaat helemaal niet als militaire operatie.’
‘Dodenherdenking en Bevrijdingsdag krijgen extra betekenis door de coronacrisis’
Al bijna een jaar wordt het publiek rijp gemaakt voor de grote herdenking en vieringen van 4 en 5 mei 2020, 75 jaar na de Tweede Wereldoorlog. Maar het coronavirus zet een streep door de planning. Toch klinkt Gerdi Verbeet, de voorzitter van het Nationaal Comité 4 en 5 mei, vastberaden.
De identificatie van de slachtoffers van het bombardement op Bezuidenhout loopt nog altijd
Honderden mensen kwamen om op 3 maart 1945 door een bombardement op de wijk Bezuidenhout. Wie waren de slachtoffers? Stichting WO2 Sporen probeert die vraag nog altijd te beantwoorden.
Selma van de Perre (97) doet nu pas haar verhaal over het concentratiekamp.
Het heeft lang geduurd voor ze kon vertellen over wat haar is overkomen in de oorlog. De inmiddels 97-jarige Selma van de Perre werd als Joodse verzetsvrouw opgepakt en belandde uiteindelijk in concentratiekamp Ravensbrück. ‘Ik gunde het de Duitsers niet dat ik doodging.’
De 196 doden van Trouw, zij stierven voor de krant
De ‘23 van Trouw’, de verspreiders die in augustus 1944 in Kamp Vught werden gefusilleerd, waren lang niet de enige verzetsmensen die stierven voor deze krant. Vooral in de laatste oorlogswinter vielen veel slachtoffers.